каршэ́нь, ‑шня, м.
Разм.
1. Карак. Назаўтра летуна з машынай адшукалі і, даўшы ў каршэнь, прагналі. Корбан. // Частка адзення, якая прылягае да карка. [Паліцэйскі] ужо сілком цягнуў хлопца, схапіўшы яго за каршэнь. Лынькоў.
2. Удар, кухталь. Надаваць каршнёў.
•••
Гнаць у каршэнь гл. гнаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рублёўка, ‑і, ДМ ‑лёўцы; Р мн. ‑лёвак; ж.
Разм. Манета або казначэйскі білет вартасцю ў адзін рубель. Загляні цяпер да нарачанцаў. Раз вугра іх тлустага з’ясі, Пра цану не станеш больш спрачацца, Сам рублёўку лішнюю дасі. Панчанка. [Соня] разгладжвала пакамечаныя рублёўкі. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спі́саны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад спісаць.
2. у знач. прым. Непатрэбны, нягодны. І трактар спісаны, стары Стаяў ля гаража, гатовы ў адпраўку На пераплаўку. Корбан.
3. у знач. прым. Запоўнены пісьмовымі знакамі. Майка перадала Васілю Іванавічу спісаны лісток паперы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мясці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш.-ласк. да мясціна. Яны звярнулі з дарогі, выбралі слаўную мясцінку — зялёны грудок сярод жоўценькага пясочку — і спыніліся. Колас. Дзед... выбіраў Васілю з маткай рыбную мясцінку. Мележ. Мясцінку слаўную знайшоў І рыбы налавіў з паўпуда! Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глыну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што і без дап.
1. Аднакр. да глытаць.
2. Разм. Перакусіць, крыху з’есці або выпіць. Глынуў трохі малака. □ Глынуў [Ян] баршчу наспех! І рушыў на начлег, Бо пакарміць каня Спяшаўся. Корбан.
•••
Глынуць гора (слёз) — перажыць, перанесці многа цяжкасцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суме́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак., звычайна з інф.
Здолець, змагчы што‑н. зрабіць, ажыццявіць. Ваганаў так сумеў паставіць свае гарматы і так спрытна мяняў іх месцы, што агонь праціўніка не рабіў ніяка[й] шкоды. Колас. Праз год, глядзіш, сумеў пабудаваць Бярвенца ў бярвенца хату. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фо́ндавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да фонду (у 1 знач.); які складае фонд, рэзерв. Фондавыя землі. □ На будоўлі ідзе лес фондавы, нарыхтаваны яшчэ зімой. Корбан.
2. Які мае адносіны да фондаў (у 2 знач.); звязаны з купляй-продажам фондаў. Фондавая біржа. Фондавы капітал.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старшы́нстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.
Знаходзіцца на пасадзе старшыні, выконваць функцыі старшыні. Старшынстваваў Якім у адным калгасе ў суседнім раёне. Корбан. Сеў старшынстваваў, кіраваць сходам таварыш Грамовіч. Шынклер. / у паэт. ужыв. Старшынствуе маё пакаленне — Не адзін аднакашнік мой Сёння ўладна трымае ў жмені Ніць пазіцыі ключавой. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шаве́ц, шаўца, м.
Майстар па шыццю і рамонту абутку. Шаўцу заказчык боты заказаў І ў тэрмін да яго ў майстэрню завітаў. Корбан. — Куды ты, Андрэй? — запытала ў яго маці. — У камору. Кавалак скуры там быў. Боты трэба шаўцу занесці, няхай падладзіць, а то перады рвуцца. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шала́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. Пласкадонная несамаходная баржа, якая служыць для пагрузкі і разгрузкі суднаў, для перавозкі грунту з землечарпальных снарадаў. Выгружаць зямлю з шаланды.
2. На Чорным моры — парусная пласкадонная рыбацкая лодка. Рыбацкія шаланды. □ На новую шаланду рыбакі З уловам невад выбіраюць. Корбан.
[Фр. chaland.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)