кі́слы, -ая, -ае.
1. Які мае своеасаблівы смак, падобны на смак лімона, журавін.
К. яблык.
К. сок.
2. Які закіс у выніку браджэння, прыгатаваны квашаннем.
Кіслае малако.
Кіслая капуста.
3. перан. Які выражае незадаволенасць; паніклы (разм.).
К. настрой.
К. выраз твару.
4. Які змяшчае кіслату (у 2 знач.; спец.).
Кіслая глеба.
|| наз. кіслата́, -ы́, ДМ -лаце́, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Разбіва́нка ’амлет’ (лід., Сл. ПЗБ). Утворана ад разбіва́ць (пад увагу узяты спосаб прыгатавання ежы) з дапамогай суфікса ‑анк‑а, як се́чанка ’шаткаваная капуста’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кра́мбе
(н.-лац. crambe)
травяністая расліна сям. крыжакветных, якая ў дзікім стане расце ў Афрыцы; вырошчваецца як агародная культура; абісінская капуста.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
kiszony
kiszon|y
квашаны;
kapusta ~a — кіслая (квашаная) капуста
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
праванса́ль, ‑ю, м.
1. Соус з яечных жаўткоў і алею з дабаўленнем воцату, гарчыцы і іншых вострых прыпраў.
2. у знач. нязм. прым. Прыгатаваны з дабаўленнем алею, марынаду і інш. вострых прыпраў. Капуста правансаль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Расхо́днік ’расліна Sticta pulmonacca, ужываецца простымі людзьмі замест груднога чаю’ (Нас.), ’расліна зайцава капуста’, ’падалешнік, лугавая расліна’ (ТСБМ, Сцяшк.), ’блюшчык, Glechoma hederacea L.’ (Кіс.), разхо́днік ’тс’ (Ласт.), росхо́днік ’тс’ (ТС), укр. росхі́дник ’зайцава капуста, Sedum acre L.’, рус. росхо́дник ’тс’, польск. rozchodnik ’тс’, харв. razhodnik ’паслён, Solanum dulcamara L.’, славен. razhọ̑dnik ’тс’. Тлумачыцца тым, што яго адросткі “расходзяцца па зямлі” (Махэк, Jména, 95; Мяркулава, Очерки, 110). Гл. ход, хадзіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Crambe bis coacta (recocta) (Juvenalis)
Двойчы звараная/падагрэтая капуста.
Дважды сваренная/подогретая капуста.
бел. Старая песня. 3 барадой. У зубах завязла. Тым жа салам ды па тых жа ранах.
рус. Старая песня. Тот же Савка на тех же санках. Думали свежи, ан всё те же. Эти козы были на нашем торгу. Это насиженные яйца. Эта пословица от Ивана Петровича.
фр. C’est toujours la même rengaine (Это всё тот же заезженный мотив). C’est toujours la même antienne (Это всё та же песня).
англ. To harp on the same string (Играть на одной струне). The same old story (Всё та же старая сказка).
нем. Immer die alte Leier (Всё та же шарманка).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
*Маладзі́ла, молоді́ло ’гарлянка, зайцава капуста, скочкі цэхавыя, Sempervivum tectorum L.’ (жытк. Бейл.), укр. молоди́ло ’тс’. Да малады́ (гл.). Назва абумоўлена танізуючымі якасцямі расліны (ЕСУМ, 3, 502).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ламіна́рыя
(н.-лац. laminaria, ад лац. lamina = пласцінка, палоска)
буйная марская водарасць, асобныя віды якой ужываюцца ў ежу, прымяняюцца ў медыцыне; марская капуста.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Лялю́шачка ’маленькі качанчык-парастак у качане капусты’ (паст., Сл. ПЗБ), шальч. лялю́шка ’капуста з дробнымі качанчыкамі паміж лістамі’ (там жа). З літ. leliuškà ’тс’ (Грынавяцкене, Сл. ПЗБ, 3, 716).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)