ненарма́льнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць і стан ненармальнага; адхіленне ад нормы.

2. Ненармальная з’ява. [Кісель:] — Дык я пытаюся ў вас, да якога часу ў нас будуць прадаўжацца такія ненармальнасці. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Гало́бля ’аглобля’ (Сцяшк. МГ). Метатэзай гукаў з агло́бля (гл.). Падобная з’ява назіраецца і ў іншых мовах. Параўн. укр. дыял. голо́бля ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Мызг ’мозг’ (Дразд.), Мыэок ’тс’ (кам., КЭС). Да мозг (гл.). Пераход о (у закрытых складах) > ы — характэрная з’ява некаторых палескіх гаворак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Vergänglichkeit

f -

1) няста́ласць, тле́ннасць

2) не́шта, што прахо́дзіць [мі- на́е]; з’я́ва, яка́я прахо́дзіць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

дада́тны, -ая, -ае.

1. Які мае патрэбныя ўласцівасці, якасці, заслугоўвае адабрэння.

Д. бок падзей.

Дадатная з’ява.

2. Які выражае адабрэнне; станоўчы.

Дадатная ацэнка.

3. У матэматыцы: большы за нуль.

Д. лік.

Дадатная велічыня.

4. Від электрычнага зараду, носьбітамі якога з’яўляюцца пазітрон, пратон і інш. (спец.).

Д. электрычны зарад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

◎ Пля́цьма ’пляма’ (Касп.; ушац., Жыв. сл.). З пляшкі (гл.). Мена ‑и‑ > -//Ч як (адваротная з’ява) ‑д:г‑ > ‑и‑: малодзыіы > малайцы ^ рабыні > райцы (Карскі, 1, 35 I).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лужэчак ’невялікая ўпадзіна, яміна’ (ганц., Сл. ПЗБ). З лужочак < луг 2 (гл.); э замест о — характэрная з’ява паўд.-зах. бел. гаворак (Бел. дыял., 1980, 31–32).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

фено́мен, ‑а, м.

1. Рэдкая, незвычайная, выключная з’ява. // Выдатны, выключны ў якіх‑н. адносінах чалавек. Янка Купала — літаратурны феномен беларускага народа.

2. У ідэалістычнай філасофіі — суб’ектыўны змест нашай свядомасці, які не адлюстроўвае аб’ектыўнай рэчаіснасці.

[Ад грэч. phainómenon — тое, што з’яўляецца.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ре́дкий в разн. знач. рэ́дкі;

ре́дкие во́лосы рэ́дкія валасы́;

ре́дкая ткань рэ́дкая ткані́на;

ре́дкий гость рэ́дкі госць;

ре́дкое явле́ние рэ́дкая з’я́ва;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

палінгене́з, ‑у, м.

Спец.

1. Пераўтварэнне вывергнутых горных парод шляхам пераплаўлення гранітаў, гнейсаў і сланцаў у глыбокіх зонах зямной кары. З’ява палінгенезу.

2. У біялогіі — паяўленне ў зародка прымет, уласцівых для дарослых форм далёкіх продкаў.

[Ад грэч. polin — назад, зноў і génesis — нараджэнне, паходжанне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)