Verbum

анлайнавы слоўнік

рэ́йсмус

(ням. Reißmaß, ад reißen = крэсліць + Maas = мера, памер)

інструмент для правядзення ліній, паралельных краю якога-н. вырабу ці дэталі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

за́ціск м.

1. (дзеянне) Éinklemmen n -s; Zusámmenpressen n -s;

за́ціск дэта́лі ў ціскі́ Éinspannen des Wérkstücks [Teils] in den Schráubstock;

2. (прыгнечанне) Unterdrǘckung f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

перапсава́ць, ‑псую, ‑псуеш, ‑псуе; ‑псуём, ‑псуяце; зак., каго-што.

Сапсаваць, папсаваць усё, многае. Перапсаваць усе дэталі. □ [Палашка:] — Учора .. надумаўся [дзед Аўсей] аладкі пячы: колькі мукі перапсаваў, сала перапаліў... Лынькоў. // Разм. Зрабіць дрэнны ўплыў на ўсіх, многіх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

машы́нны маши́нный;

~нныя дэта́лі — маши́нные дета́ли;

~ннае ма́сла — маши́нное ма́сло;

~ннае аддзяле́нне — маши́нное отделе́ние;

м. перакла́д — лингв. маши́нный перево́д;

м. час — маши́нное вре́мя

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дэта́ль ж.

1. Detail [-´tɑ:j] n -s, -s; Éinzelheit f -, -en;

ціка́вая дэта́ль eine interessánte Éinzelheit;

ва ўсі́х дэта́лях bis ins Kléinste, bis ins Éinzelne, in állen Details [-´tɑ:js];

губля́цца ў дэта́лях sich in Detáilfragen verlíeren*;

2. (частка механізма) тэх. Éinzelteil n -s, -e; Teil n -s, -e; Detail [-´tɑ:j] n -s, -s; Báuelement n -(e)s, -e; Wérkstück n -(e)s,-e (якая апрацоўваецца);

узае́мна замяня́льныя дэта́лі Áustauschteile pl;

дэта́лі машы́н Maschínenelemente pl, Maschínenteile pl;

будаўні́чыя дэта́лі (vórgefertigte) Báuteile pl;

гато́вая дэта́ль Fértigteil n;

збо́рная дэта́ль Montagebauteil n [mɔn´tɑ:ʒə-] n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

кранштэ́йн

(ням. Kragstein)

1) выступ у сцяне для падтрымання балкона, карніза;

2) апора для прымацавання дэталі, вузла машыны да вертыкальнай паверхні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пазамацо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Замацаваць усё, многае. Пазамацоўваць канаты. Пазамацоўваць дэталі.

2. Зацвердзіць за кім‑, чым‑н. усё, многае або ўсіх, многіх. Пазамацоўваць інструмент за рабочымі. Пазамацоўваць брыгадзіраў за брыгадамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ На́біржына ’вузкая дошка, што накладваецца на капылы паверх вязаў’ (смарг., Шатал.). Відаць, да бераг ’край’, параўн. іншую назву той жа дэталі — наберажня (гл.); дэфармацыя і дээтымалагізацыя можа быць звязана з уплывам дзеяслова тыпу літ. biržyti, сярод значэнняў якога сустракаецца і ’лупіць, біць, сцябаць’, што адпавядала б унутранай форме іншай назвы гэтай дэталі — на́плестка (ад пляскиць?), або назоўнікаў тыпу biržlis ’бярозавая галінка’ ці beržinė ’бярозавы дубец’, што можна разглядаць як іншую версію паходжання слова, бо першапачаткова названую дэталь у санях маглі рабіць са скручаных бярозавых дубцоў, параўн. намара‑ зень (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патрабава́нне, -я, н.

1. гл. патрабаваць.

2. Выражаная ў рашучай, катэгарычнай форме просьба аб тым, што павінна быць выканана, на што ёсць права.

На першае п.

3. Правіла, умова, абавязковая для выканання.

Выкананне патрабаванняў статута.

Тэхналагічныя патрабаванні на выраб дэталі.

4. мн. Унутраныя патрэбнасці, запатрабаванні.

Чалавек без усялякіх патрабаванняў.

5. Афіцыйны дакумент з просьбай аб выдачы чаго-н., накіраванні каго-, чаго-н. куды-н.

П. на дровы.

П. на маладых спецыялістаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

партакты́ў, ‑тыву, м.

Партыйны актыў — актыў партыйнай арганізацыі. Сход мясцовага партактыву. // Сход актыву партыйнай арганізацыі. Абмеркаваць кандыдатуру на партактыве. □ — Ну, не! Дэталі будуць, падрабязнасці. .. [Шарупіч] і перад воінамі выступаў і на партактыве. Кажуць, вельмі цікава. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)