апапле́ксія
(гр. apopleksia)
раптоўнае кровазліццё ў які-н. орган, часцей у галаўны мозг (гл. інсульт).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
каміла́ўка
(гр. kamelaukion)
высокі цыліндрычны галаўны ўбор з аксаміту як знак адрознення ў праваслаўных свяшчэннікаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
клабу́к
(ад цюрк. kalpak = шапка)
манаскі галаўны ўбор у выглядзе высокай цыліндрычнай шапкі з пакрывалам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
перысто́міюм
(ад перы- + гр. stoma = рот)
першы галаўны сегмент кольчатых чарвей, дзе размешчана ротавая адтуліна.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
карту́з, ‑а, м.
Мужчынскі галаўны ўбор з аколышкам і цвёрдым казырком. На ім [Вінцуку] белая вышываная кашуля і чорны пінжак. На галаве новы картуз. В. Вольскі. Дзед дастаў з гары парыжэлыя ад часу боты, адшукаў нейкі старамодны картуз і прыняў паўваенны выгляд. Шчарбатаў.
[Гал. kardoes.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фура́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Галаўны ўбор з аколышам і казырком; форменная шапка. На салдатах не было пагон, на фуражках былі намаляваны пяцікутныя зоркі. Самуйлёнак. Ад Янукевіча выйшаў малады вайсковец у светла-сіняй фуражцы з малінавым аколышам. Хадкевіч.
[Польск. furażerka.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шлем, ‑а, м.
1. Старажытны металічны галаўны ўбор воінаў, які ахоўваў галаву ад пашкоджанняў і ўдараў халоднай зброяй. Мячы, сякеры, дубіны воінаў народнай арміі білі па металічных латах і шлемах рыцараў. «Маладосць». Усе [польскія паны] — у капелюшах, у большасці — капелюшы з пушыстымі пер’ямі, як шышакі над шлемамі ў колішніх рыцараў. Пестрак.
2. Галаўны ўбор спецыяльнага пакрою ў воінаў і спартсменаў, які закрывае галаву і шыю. Я глянуў у бок дзвярэй: з двара ў палату віхрам уляцеў высокі шыракаплечы баец у скураным шлеме. Якімовіч. На сваіх санях Елім сядзеў у шынялі і ў вайсковым шлеме з пікаю наверсе. Кулакоўскі.
3. Спецыяльны галаўны ўбор, які ахоўвае галаву ад раненняў, удараў, ціску і пад. Два танкісты ў камбінезонах, без шлемаў, .. грэліся на красавіцкім негарачым сонцы. Мележ. [Англічанін] быў маленькі, галавасты, у коркавым шлеме і кароткіх скураных штоніках. Б. Стральцоў. // Спецыяльнае прыстасаванне, якое аддзяляе чалавека ад навакольнага асяроддзя, забяспечвае наступленне неабходнага для дыхання паветра. Блажэвіч расшпіліў скафандр, адкінуў шлем. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́ска, ‑і, ДМ ‑сцы; Р мн. ‑сак; ж.
Галаўны ўбор, звычайна металічны, у выглядзе шлема (у ваенных, пажарнікаў і інш.). Салдацкая каска. □ Коскі, як на байцах-героях, Што не зналі да ворага ласкі, Самы мірны, аднак, па настроях Салігорскі народ у касках! Лойка.
[Фр. casque.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
complain [kəmˈpleɪn] v. (of, about) ска́рдзіцца, выка́зваць незадавальне́нне/незадаво́ленасць;
complain of headache(s)/of loneliness/of being misunderstood ска́рдзіцца на галаўны́ боль/на адзіно́ту/на то́е, што цябе́ не разуме́юць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Аксамі́т, ст.-бел. аксамитъ (1486) (Нас. гіст.), аксамитка ’галаўны ўбор нарачонай’ (Касп.), аксаміткі ’Tagetes’ (БРС, БелСЭ), аксамітка ’Amaranthus’ (Кіс., БелСЭ), аксамит (Дабр.), укр. аксамит, оксамит, ст.-рус. оксамитъ. Запазычанне з грэч. ἐξάμιτος (Фасмер, Этюды, 27).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)