разблы́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Развязацца, расплесціся, разматацца. Вузел разблытаўся. □ [Тышкевіч] паварушыў адной нагой, другой, адчуў, што вяроўка зусім разблыталася. Асіпенка.
2. перан. Разм. Стаць ясным, зразумелым. Справа разблыталася. □ Здавалася, што варта .. [Віктару] толькі ўхапіць .. [думку] за няўлоўную нітку, клубочак разблытаецца. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Налы́гач ’вяроўка для налыгвання валоў’ (мазыр., З нар. сл.), ’повад’ (нараўл., Мат. Гом.), ’рамень для папарнага звязвання валоў пры аранні’ (докш., Сл. ПЗБ), укр. нали́гач ’вяроўка, якой прывязваюць за рогі рагатую жывёлу’. Утворана ад налыга́ць ’навязаць’, гл. лыга́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шле́йка ж
1. (у адзенні) Träger m -s, -;
2. (цераз плячо) Schléppseil n -(e)s, -e (вяроўка); Trágriemen m -s, -, Zúgriemen m (рэмень)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Прытаве́с ’вяроўка або жэрдка, прызначаная для развешвання бялізны’ (Бяльк.). Гл. пратаве́ся.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пры́зма ’вяроўка, скручаная з лазы, для замацавання дэталяў сахі’ (Скарбы). Гл. прызьмо́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рамя́нка ’раменная вяроўка, пераплецены доўгі і вузкі рамень’ (Мат. Гом.). Гл. раме́нь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адвяза́цца, -вяжу́ся, -вя́жашся, -вя́жацца; -вяжы́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Развязацца, вызваліцца ад прывязі.
Сабака адвязаўся.
Вяроўка адвязалася.
2. перан., ад каго. Перастаць дакучаць каму-н. (разм.).
Адвяжыся ты ад мяне.
3. перан., ад каго-чаго. Пазбавіцца ад каго-, чаго-н. непажаданага, непрыемнага або дакучлівага (разм.).
Хацелася хутчэй а. ад такога чалавека.
|| незак. адвя́звацца, -аецца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шнур, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Кручаная ці вітая тонкая вяроўка.
Нацягнуць ш. з адвесам.
2. Электрычны провад, які складаецца з некалькіх ізаляваных жыл.
3. Вогнеправодны жгут, які перадае іскру выбуховаму рэчыву (спец.).
Дэтануючы ш.
4. Чарада (птушак); шэраг аднародных прадметаў, размешчаных адзін за адным.
Паляцеў ш. гусей.
Цягнуцца шнурам фурманкі.
5. Вузкая палоска зямлі.
Араць свой ш.
|| прым. шнуравы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
задо́ўгі разг.
1. длиннова́тый; сли́шком дли́нный;
~гая вяро́ўка — длиннова́тая (сли́шком дли́нная) верёвка;
2. сли́шком до́лгий;
з. тэ́рмін — сли́шком до́лгий срок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
◎ По́перадзень ’вяз, якім замацоўваюцца галоўкі саней’ (рагач., Сл. ПЗБ), поперэдзень ’пярэдні вяз у санях; дошкі, што кладуцца на перадок воза; пярэдняя вяроўка для ўвязвання сена’ (ТС), попяразань ’галоўкі палазоў’ (лід., Сл. ПЗБ), тюпырыдэнь ’вяроўка для ўвязвання сена, саломы на возе’, драг. попырыднё ’тс’ (кам., Сл. ПЗБ), пдпырыдэй ’тс’, паперадзе^ ’вяроўка-пярэдня’ (свісл., Шатал.). Назва з конфіксам па‑/ па‑ + ‑ень па адносінах да месцазнаходжання: перад, перадок воза, саней і пад. (Сцяцко, Афікс. наз., 242). Параўн. по́парсак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)