(фр. funiculaire, ад лац. finiculus = канат, вяроўка)
горная канатная дарога для перавозкі пасажыраў на крутых пад’ёмах на невялікую адлегласць.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
◎ По́пуска ’вяроўка (у рыбалоўнай сетцы)’ (хойн., Мат. Гом.), попусок ’вяроўка ў невадзе’, ’вяроўка, за якую трымаюць і цягнуць сетку ў вадзе’ (ТС; жытк., Нар. словатв.), параўн. польск.papusi, papusta ’шнур у сетцы, што выкарыстоўваецца ў час лоўлі рыбы’. Імаверна, ад папусціць ’паслабіць’ ці ’дазволіць’, параўн. укр.попускати ’паслабіць’ і ’дазваляць’, рус.попускать ’дазваляць’, славац.popustiť ’паслабіць’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
намата́ццаIсов. намота́ться;
вяро́ўка ~та́лася на бараба́н — верёвка намота́лась на бараба́н
намата́ццаIIсов., разг. (устать) намота́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
tether
[ˈteðər]1.
n.
вяро́ўка, пры́вязь f.
2.
v.t.
прывя́зваць
•
- at the end of one’s tether
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Кляпы́ш ’двайная вяроўка’ (Нік. Очерки). Гл. кляпень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
cord[kɔ:d]n.
1.вяро́ўка, або́рка, шнуро́к, матузо́к
2.electr. шнур
3.anat. звя́зка;
vocal cords галасавы́я звя́зкі
4.pl.cordsinfml штаны́ з рубча́стага плі́су або́ вельве́ту
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ По́ўраз ’самаробны паясок; кавалак вяроўкі’ (Скарбы), ’вяроўка’ (Нас.), поўразка ’завязка ў фартуху’ (смарг., Сл. ПЗБ; Мат. Гом., Ян.), ст.-бел.поврозь, паврозь ’вяроўка’ (XVI ст.), поворозь (Альтбаўэр, 147), укр.павроз, повороз. польск.powróz ’шнур, пастронак, вяроўка’, славац.povraz ’вяроўка, канат’, чэш.ρονζ ’вяровачка’ (< *povraz), славен.povraz, серб.-харв.тіовраз ’дужка вядра’, ’вяроўка, пятля’. Прасл.*po‑vorzь ’вяровачка з нітак’ < *vьrzti ’вязаць’, ^поўнагалосныя формы запазычаны з польскай мовы, гл. Карскі (I, 251): поврозы — ’несомненные полонизмы”), Цвяткоў (Запіскі, 62), Кюнэ (Poln., 88: ’wegen га und Betonungsübereinstimmung”). Гл. паўроза. Аднак нельга выключыць і рэдукцыю поўнагалосся: повараз > поўраз, што дае падставы разглядаць некаторыя ўсходнеславянскія формы як другасныя, у карысць чаго сведчыць шырокая геаграфія слова. Пра гэта гл. Векслер, Пет., 119.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лінва́ ’вяроўка’ (слуц., Сл. паўн.-зах.), лы́нва ’вяроўка, па якой паднімаюць вулей на дрэва’ (Анох.). Укр.валын., гуц., вінніцк.ли́нва, ли́новка ’тоўсты канат’, бойк.ли́нва, ла́нва ’акоўка асады дышля ў возе’. Утворана ад ліна ў выніку кантамінацыі з верва < прасл.vьrvь (гл. вербы). Пераход ‑vь > ‑ва з’яўляецца характэрным для бел. і ўкр. моў. Польск.linewka ’тонкая вяроўка’ запазычана з укр. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разблы́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Развязацца, расплесціся, разматацца. Вузел разблытаўся. □ [Тышкевіч] паварушыў адной нагой, другой, адчуў, што вяроўка зусім разблыталася.Асіпенка.
2.перан.Разм. Стаць ясным, зразумелым. Справа разблыталася. □ Здавалася, што варта .. [Віктару] толькі ўхапіць .. [думку] за няўлоўную нітку, клубочак разблытаецца.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)