оталарынгало́гія
(ад гр. us, otos = вуха + ларынгалогія)
тое, што і отарыналарынгалогія.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Ву́шнік ’навушнік’ (Байк. і Некр., Гарэц.). Магчыма, наватвор 20‑х гадоў ад ву́ха, вушны́ для перакладу рус. наушник.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нашапта́ць, -шапчу́, -шэ́пчаш, -шэ́пча; -шапчы́; -шапта́ны; зак.
1. што, чаго і без дап. Нагаварыць шэптам што-н.
Н. на вуха.
2. перан., без дап. Нагаварыць на каго-н., напляткарыць.
3. на што. У народных павер’ях: начараваць, выказаць замову.
Н. на ваду.
|| незак. нашэ́птваць, -аю, -аеш, -ае; наз. нашэ́птванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лабіры́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. У Старажытнай Грэцыі і Егіпце — будынак з мноствам пакояў і складанымі, заблытанымі хадамі, з якога цяжка было выйсці.
2. перан. Складанае, заблытанае становішча, размяшчэнне чаго-н.
Л. вуліц.
Л. думак.
3. Унутранае вуха чалавека і пазваночных жывёл (спец.).
|| прым. лабіры́нтавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ucho
uch|o
н.
1. вуха;
choroby uszu — вушныя хваробы;
zapalienie ~a — запаленне вуха;
zaczerwienić się po uszy — пачырванець да вушэй;
mówić do ~a — гаварыць на вуха;
2. вушка (іголкі);
3. вуха; ручка (кубка, збана і да т.п.);
słyszeć na własne uszy — чуць на уласныя вушы;
puścić mimo uszu — прапусціць міма вушэй;
siedzieć w długach po uszu — сядзець у даўгах па вушы;
spać na oba uszy — моцна спаць; спаць як сноп (як забіты);
gęba od ~a do ~a вульг. рот ад вуха да вуха;
mieć wszystkiego po uszy — мець усяго ўдосталь (уволю);
uszy do góry! — не журыся!; не сумуй!; вышэй галаву!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
несугу́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць несугучнага. Пазпяк толькі хацеў быў знайсці дзятла, але пачуў недзе далёка глухое дзятлава рэха. Толькі вось вуха ўлоўлівала нейкую несугучнасць... Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панаве́ць, ‑ее; зак.
Зрабіцца навейшым, абнавіцца. На касынцы сапраўды было многа пылу, аж белы струменьчык мільгануў паўз вуха, як [дзяўчына] страпянула. Касынка адразу нібы панавела. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́кула
(лац. macula = пляма)
група чуллівых клетак унутранага вуха пазваночных; слыхавая пляма.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
хрыбусце́ць, ‑бушчу, ‑бусціш, ‑бусціць; незак.
Жаваць з хрустам. [Гарнак:] — Сніў, што адкусіў вуха ў нашага ўрадніка і жаваў яго, а яно, падла, жорсткае, валасатае, аж хрыбусціць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вуша́нка ’зімовая шапка з вушамі’ (БРС, КТС, Інстр. I, КСТ), рус. ушанка. Да вуха, вушы шляхам семантычнай кандэнсацыі з «шапка з вушамі».
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)