агу́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Вымаўляць «агу». Малы задаволена вадзіў чорнымі гузікамі вачэй, агукаў таксама задаволена нешта сабе пад нос. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэспіра́тар, ‑а, м.
Прылада ў выглядзе маскі ці паўмаскі з фільтрам для аховы органаў дыхання, вачэй, вушэй ад пылу, газаў і пад.
[Ад лац. respirare — дыхаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́РГАС, Аргус,
у грэчаскай міфалогіі велікан, сын Геі. Цела Аргаса пакрыта мноствам вачэй (паводле інш. міфаў, 100 ці 4 вокі), прычым спалі адначасова толькі 2. Гера даручыла Аргасу пільнаваць каханку Зеўса Іо, якую ператварыла ў карову. Паводле загаду Зеўса Аргас быў забіты Гермесам.
т. 1, с. 468
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ксерафтальмі́я
(ад ксера- + гр. ophtalmos = вока)
сухасць злучальнай і рагавой абалонкі вачэй у выніку парушэння слёзавыдзялення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
змру́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
Абл. Заплюшчыць, самкнуць (вочы, павекі). Праз усю ноч, пакуль не было бацькі, ніхто не змружыў вачэй... Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́тупіцца, ‑туліцца; зак.
Стаць тупым. [Цімох] падняў.. [касу] да вачэй, памацаў лязо пальцамі, упэўніўся, што яно вытупілася, і пайшоў у канец пракоса па брусок. Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запыта́льны, ‑ая, ‑ае.
Які выражае запытанне (у 1 знач.). Запытальны позірк. Запытальная інтанацыя. □ У куточках вачэй, звужаных усмешкаю, стаілася маўклівая запытальная насцярожанасць. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцень, ‑ю, м.
Разм. Цень, прывід. Сцені набягалі лёгкаю хадою. Прабягалі — быццам спуджаны табун... Дубоўка. Як сцені, сіняватыя кругі Навокала вачэй ляглі. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тро́шачкі, прысл.
Разм. Тое, што і трошкі. — Я трошачкі пасяджу, таварыш камісар. А потым я даганю вас, — не расплюшчваючы вачэй, шаптаў баец. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ На́шцы, на́сцы ’наскі, тутэйшы’ (ТС). Няясна; магчыма, глыбокі архаізм адпаведна да на́шскі ’тс’ з пераходам ‑кі > ‑цы, параўн. уроцьКурокі ’хвароба ад дрэнных вачэй’, кадуцыс кадукі, ад кадук ’бяда, няшчасце’, адносна апошніх гл. Карскі, 1, 365–366; параўн. заканамернае польск. litewscy ’літоўскія’ пры litewski ’літоўскі’ і пад. Гл. наскі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)