розная будова сегментаў у пэўных частках цела членістых жывёл. Напр., пярэднія метамеры цела ў насякомых, што зліліся ў адзіны комплекс галавагрудзі, нясуць асн. органы пачуццяў і сківічны апарат, а таксама галаўны мозг; наступныя метамеры ўтвараюць комплексы — грудзі (з хадзільнымі канечнасцямі і крыламі) і брушка (з савакупляльным апаратам, яйцакладам, джалам і інш.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВІРАЛЕ́
(франц. virelai ад virer кружыцца),
шасцірадковая страфа, інтанацыйна падзеленая на 2 трохрадкоўі. Першыя 2 радкі трохрадкоўя звязаны парнай рыфмай, 3-і кароткі радок рыфмуецца з 6-м, таксама ўкарочаным.
Узнікла ў старафранц. паэзіі. У бел. паэзіі дакладна вытрымана страфічная будова вірале ў вершы Я.Купалы «З летніх малюнкаў». Вірале называюць таксама 9-радковы верш з рыфмоўкай аБааБааБа.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
konstytucja
konstytucj|a
ж.
1. канстытуцыя;
zgodny (niezgodny) z ~ą — канстытуцыйны (неканстытуцыйны);
2. канстытуцыя; целасклад; будова цела
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
эклекты́чны
(гр. eklektikos = які выбірае)
які мае адносіны да эклектызму, прасякнуты эклектызмам (напр. э-ыя погляды, э-ая будова).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
build
[bɪld]1.
v., built, v.t.
1) будава́ць
2) разбудо́ўваць, разьвіва́ць
3) Figur. грунтава́ць, абгрунто́ўваць
to build a case on facts — абгрунтава́ць на фа́ктах
2.
v.i.
1) будава́цца; віць, рабі́ць гняздо́
2) грунтава́цца
3.
n.
1) будо́ваf.; фо́рма f.; канстру́кцыя f. (карабля́, аўтамашы́ны)
2) склад це́ла, структу́ра, будо́ваf. (чалаве́ка, жывёлы)
•
- build in
- build into
- build on
- build up
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АДНАГАЛО́СЫЯ
(Clamatores, Tyranni),
падатр. птушак атр. вераб’інападобных. Пашыраны пераважна ў тропіках Амерыкі. 14 сям.: дрэвалазы (Dendrocolaptidae), печніковыя (Furnariidae), пітавыя (Pittidae) і інш. Каля 1100 відаў.
Даўж. цела да 30 см, маса да 120 г.Будова гартані прымітыўная (крычаць, але не пяюць). Пер’е яркае, стракатае. Гняздуюцца на дрэвах і на зямлі. Нясуць 1—6 яец. Кормяцца насякомымі і раслінамі. Маюць невялікае прамысл. значэнне.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АМЕБЕ́ЙНАЯ КАМПАЗІ́ЦЫЯ
(ад грэч. amoibaios папераменны),
у вершаскладаннібудовапаэт. твора, заснаваная на кампазіцыйным паралелізме (паўтарэнні вершаванага радка або страфы). Шырока ўжываецца ў фальклоры (нар. песні). Выкарыстана Ф.Багушэвічам у вершы «Песня», заснаваным на чаргаванні пытальных і сцвярджальных інтанацый: «Чым бяздомны, мужычок? // — Бо чужога гляджу. // Чаму хіцёр, мужычок? // Бо дурны, як варона. // Чаго ўмёр, мужычок? // — Уцякаў ад закона!» Найчасцей у аснове амебейнай кампазіцыі ляжыць прыём анафары.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАРМО́Н РО́СТУ,
самататропны гармон, самататрапін, гармон пазваночных, які паскарае рост, удзельнічае ў рэгуляванні абмену бялкоў, вугляводаў і ліпідаў. Выпрацоўваецца ацыдафільнымі клеткамі пярэдняй долі адэнагіпофіза. Паводле хім. прыроды бялок, будова якога відаспецыфічная (у чалавека поліпептыдны ланцуг гармону росту складаецца з 191 амінакіслотнага астатку; малекулярная маса 21 500). Лішак або недахоп гармону росту ў раннім узросце вядзе адпаведна да гігантызму ці карлікавасці. У дарослых яго лішак выклікае акрамегалію.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
структу́ра
(лац. structura)
1) узаемаразмяшчэнне і сувязь састаўных частак чаго-н.; будова (напр. с. глебы, с. слова);
2) устройства, арганізацыя (напр. с. кіравання).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
кампазі́цыя, ‑і, ж.
1.Будова мастацкага твора, суадносіны паміж яго асобнымі часткамі. Стройная кампазіцыя. Кампазіцыя рамана. □ Кампазіцыя ў літаратурным творы заўсёды падпарадкавана ажыццяўленню ідэйнай задумы аўтара.А. Макарэвіч.
2. Мастацкі (музычны, жывапісны, скульптурны і інш.) твор, які з’яўляецца арыгінальным спалучэннем асобных частак, элементаў. Музычная кампазіцыя. Скульптурная кампазіцыя. Сюжэтная кампазіцыя.
3. Тэорыя складання музычных твораў. Займацца па класу кампазіцыі.
4. Твор, які складаецца з літаратурнай і музычнай частак, аб’яднаных адной тэмай, сюжэтам. Літаратурна-музычная кампазіцыя.
[Ад лац. compositio — складанне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)