лістэ́рыі

(н.-лац. listeria)

палачкападобныя аэробныя бактэрыі; узбуджальнікі лістэрыёзу ў чалавека і жывёл.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

манатры́хі

(ад мана- + гр. thriks, -ichos = волас)

бактэрыі з адным палярна размешчаным жгуцікам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сапраге́навы

(ад сапра- + гр. genos = род)

які параджае гніенне (напр. с-ыя бактэрыі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фа́гі

(гр. phagos = пажыральнік)

вірусы (бактэрыяфагі і актынафагі), якія паражаюць бактэрыі і актынаміцэты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хламі́дыі

(н.-лац. chlamydia)

шарападобныя бактэрыі, якія з’яўляюцца паразітамі птушак, млекакормячых і чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГАНАКО́КІ,

парныя бобападобныя, нерухомыя, грамадмоўныя, гнаяродныя бактэрыі, якія не ўтвараюць спор; узбуджальнікі хвароб чалавека. Адкрыты ням. вучоным А.Нейсерам (1879). Выклікаюць гнойныя захворванні слізістых абалонак мочапалавых органаў (ганарэя) і вачэй (бленарэя); могуць пашкоджваць суставы, залозы і эндакард. Ганакокі гінуць пры высушванні, награванні да 40—45 °C, пад уздзеяннем солей серабра, антыбіётыкаў і інш.

т. 5, с. 20

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бактэрыямі́я

(ад бактэрыі + -емія)

наяўнасць бактэрый у крыві ў сувязі з некаторымі інфекцыйнымі захворваннямі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бактэрыяхларафі́лы

(ад бактэрыі + хларафіл)

зялёныя пігменты пурпурных і зялёных бактэрый, якія абумоўліваюць працэс фотасінтэзу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БІЯКАРО́ЗІЯ

(ад бія... + карозія),

працэс пашкоджання (парушэння) металаў у выніку жыццядзейнасці жывых арганізмаў (пераважна анаэробных бактэрый; гл. Анаэробныя арганізмы). Бывае на вода- і нафтаправодах, падводных частках гідратэхн. збудаванняў, днішчах караблёў і інш. Найб. агрэсіўныя для металаў аблігатныя сульфатрэдукавальныя бактэрыі (Desuflobrio desulfuricans, D. rubentschitckii, D. aestuarii). Для аховы ад біякарозіі выкарыстоўваюцца кантактныя і лятучыя фунгіцыды. Гл. таксама Біяпашкоджанне і Біядэградацыя.

т. 3, с. 169

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бактэрыёліз

(ад бактэрыі + -ліз)

разбурэнне бактэрый у арганізме, які праяўляе ўстойлівасць і не ўспрымае іх.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)