◎ Пашлямава́ць ’пачысціць кішкі нажом’ (гродз., Сцяшк. Сл.). Да па‑ і шлямаваць, якое з польск. szlamować ’тс’ < ням. schlämmen ’прамываць, ачышчаць’ < !!!сА/атт ’іл, гразь’ (SWO, 730).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ábklären
1.
vt даць адсто́яцца, ачышча́ць
2.
(sich) адсто́йвацца
(пра вадкасць)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вы́тачкі ’вотрубі’ (Касп.), вы́тычкі ’дробныя зярняткі’ (Бяльк.). Рус. дыял. дан. вы́точка ’корм для галубоў; адсеў збожжа, круп і г. д.’, укр. ви́точкі ’рэшткі ад ачысткі збожжа на рэшаце’. Хутчэй за ўсё, калі меркаваць па геаграфіі, запазычанне з укр., таксама як і рус.; параўн. укр. точити (зерно) ’ачышчаць збожжа на рэшаце’, адносна апошняга значэння дзеяслова тачыць параўн. таксама чэш. дыял. točiti obilí ’ачышчаць збожжа на рэшаце’ і tok ’сіта, рэшата’ — адваротны дэрыват ад točiti (Махэк₂, 646).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вархава́ць ’ачышчаць зерне, веяць’ (КЭС, Касп.), ва́рха ’арфа, веялка’ (Шат., Касп.). Дыялектнае змяненне слоў а́рфа, арфава́ць: пратэтычнае в‑ і субстытуцыя ф > хв > х. Параўн. ва́рпа ’арфа, веялка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ве́яць, ве́ю, ве́еш, ве́е; вей; ве́яны; незак.
1. што. Ачышчаць збожжа ад мякіны веялкай.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Дзьмуць, абдзімаць павевам.
Вее вецер.
Цёплай вільгаццю веяла (безас.) ад ракі.
Ад яго слоў веяла (безас.) ласкай і клопатам (перан.).
|| зак. праве́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны (да 1 знач.) і зве́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны (да 1 знач.).
|| наз. ве́янне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
purify
[ˈpjʊrɪfaɪ]
v.t.
ачышча́ць (мо́ву, ваду́)
to purify the heart — ачы́сьціць сэ́рца (ад усяля́кага зла)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ліхтава́ць ’чысціцца да бляску’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.), ст.-бел. лихтовати ’чысціць, выпрамляць’ (XVI ст.), запазычаны са ст.-польск. lichtować (Булыка, Запазыч., 191), якое з ням. lichten ’ачышчаць, праясняцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самаачышча́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Пазбаўляцца ад рознага бруду, чужародных прымесей (пра ваду, глебу). Як мінерал вада мае адну цудоўную якасць, якая вылучае яе сярод іншых, — здольнасць самачышчацца і самаўзнаўляцца. «Полымя».
2. Ачышчаць сябе, свае рады ад чаго‑н. лішняга, непатрэбнага. Партыя самаачышчаецца ад перараджэнцаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
луза́ць
1. (ачышчаць) schälen vt, enthülsen vt, áushülsen vt;
луза́ць гаро́х Érbsen áushülsen;
2. (есці семачкі і г. д.) knábbern vt, knácken vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
laxíeren
1.
vt мед. ачышча́ць, аслабля́ць (страўнік)
2.
vi хварэ́ць на пано́с
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)