фабліо́
(фр. fabliau, ад лац. fabula = байка)
жанр сярэдневяковай французскай літаратуры: невялікае гумарыстычнае або сатырычнае апавяданне бытавога характару.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
анекдаты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які нагадвае сабою анекдот. Анекдатычнае апавяданне. Анекдатычны выпадак.
2. Неверагодны, недарэчны, варты анекдота. Анекдатычнае паведамленне.
3. Як з анекдота. Анекдатычная слава. □ [Тужыкаў] — тугадум, як той анекдатычны фін, — на пытанне, якое гадалі раніцай, адкажа ўвечары. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драматызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
1. Надаць (надаваць) якому‑н. твору драматычную форму. Драматызаваць аповесць.
2. Узмацніць (узмацняць) драматызм, напружанасць чаго‑н. Аўтар імкнецца драматызаваць апавяданне, паказаць, якія супярэчлівыя пачуцці не даюць спакою яго герою. Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адысе́я, ‑і, ж.
Кніжн. Блуканні і падарожжы, звязаныя з рознымі перашкодамі і прыгодамі; апавяданне пра гэтыя прыгоды. Неяк здарылася так, што закончыўшы сваю паўночную адысею і прыехаўшы ў Мінск, не бачыліся мы са «старым» даволі доўгі час. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрэ́слены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрэсліць.
2. у знач. прым. Пакрыты рознымі лініямі, штрыхамі. Скрэсленая карта.
3. у знач. прым. Які мае многа паправак, закрэсліванняў. Канстанцін Міхайлавіч паказвае скрэсленае партызанскае апавяданне ў адным паважным выданні. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мака́ма
(ар. makame = спатканне)
кароткае рыфмаванае гумарыстычна-сатырычнае апавяданне як жанр сярэдневяковых літаратур на арабскай, персідскай і старажытнаяўрэйскай мовах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шванк
(ням. Schwank = літар. жарт)
жанр нямецкай гарадской літаратуры 13—17 ст., кароткае гумарыстычнае апавяданне ў вершах або прозе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Сме́шкі ‘смех, жарты, жартачкі’ (Нас., Гарэц., Касп., Шат., Ласт., Некр. і Байк., Янк. 2). Малаверагодна запазычанне з польскай мовы (на падставе націску), гл. Цвяткоў, Запіскі, 2, 1, 84. Параўн. сме́шка ‘жарт, насмешка’ (ТС, Сл. рэг. лекс.), серб.-харв. дыял. сме́шка ‘тс’, макед. смешка ‘вясёлае апавяданне, анекдот’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апіса́нне, ‑я, н.
Слоўная, пісьмовая або вусная, абмалёўка каго‑, чаго‑н. Трэцяе апавяданне пачынаецца апісаннем вечара: як заходзіла сонца, як узнімаўся туман, як пахлі веснавыя дрэвы. Чорны. Тут пачну я апісанне, Як пішацца ў казках, Бо іначай не выходзіць — Слухайце, хто ласкаў! Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрэстама́тыя, ‑і, ж.
Вучэбны дапаможнік, які ўяўляе сабою зборнік выбраных твораў або ўрыўкаў з іх. [Турсевіч:] — Ты ведаеш [Андрэй] апавяданне са школьнай хрэстаматыі, як хлопчык раскрываў пупышкі, бутоны кветак, каб яны хутчэй зацвілі на клумбе. Колас. Трое [вучняў], трохі збіваючыся, заглядаючы ў хрэстаматыю, нараспеў дэкламуюць. Навуменка.
[Грэч. chrēstomátheia ад chrēstós — карысны і manthánō — вывучаю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)