туркменскі паэт і вучоны. Бацька Махтумкулі. Прыхільнік містычнай плыні ў ісламе — суфізму. Займаўся тэорыяй верша. Асн. твор — дыдактычная паэма «Пропаведзь Азадзі» («Вагзі-Азад») — разважанні пра справядлівага правіцеля, маральна-этычныя нормы паводзін, развіццё гандлю і земляробства. Мова паэмы архаічная, насычаная араба-персідскімі элементамі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Бука́та ’булка хлеба’ (Касп., Гарэц., Др.-Падб., Інстр. I), бука́тка (Нас.). Запазычанне з рум. мовы (праз укр.бука́та або польск.bukata ’тс’). Рум.bucátă ’кусок’ (паходзіць з лац.buccata). Спецыяльна аб бел. слове гл. Врабіе, Зб. Расэці, 994; ён жа, RomSl., 14, 134 (лічыць, што пасрэднікам была ўкр. мова).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Грама́тыка (БРС). Рус.грамма́тика, укр.грама́тика. У ст.-бел. мове гэта слова ўжываецца, напр., у Скарыны (гл. Булыка, Запазыч., 85). Першакрыніцай запазычання з’яўляецца грэч.мова. Сучасная форма слова адлюстроўвае лац. пасрэдніцтва (grammatica). Непасрэдна гэта слова ўзята з польск. мовы (< лац.). Гл. Фасмер, 1, 451; Шанскі, 1, Г, 157.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сумо́ўе ’зносіны, камунікацыя’. Наватвор (прыпісваецца А. Бембелю) для перадачы рус.общение (з ц.-слав.), параўн. лу́чнасць ’тс’ (Ласт.). З су- і асновы моў‑ (гл. мова) з фіналлю, аформленай паводле рускага адпаведніка (суф. *‑ьje); у выніку дээтымалагізацыі можа ўспрымацца як дэрыват ад сумаваць, сум (гл.). Параўн. народнае сумовіны, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трахо́ма ‘заразнае хранічнае захворванне слізістай абалонкі вока’ (ТСБМ, Арх. Вяр.), трахом ‘тс’ (в.-дзв., астрав., Сл. ПЗБ), трахо́ма, трахо́м, трухо́м ‘тс’ (Мова Сен.). З новалацінскай навуковай мовы, параўн. новалац.trāchōma, якое са ст.-грэч.τράχομα ‘шорсткасць, шурпатасць’ < τραχύς ‘шорсткі, няроўны’ (Голуб-Ліер, 486; Чарных, 2, 259; ЕСУМ, 5, 625).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Імпера́тар. Ст.-бел.императоръ (з пачатку XVII ст.) запазычана з польск.imperator, дзе з лац.imperator ад imperare ’кіраваць, загадваць’ (Булыка, Лекс. запазыч., 26; SWO, 300). Тым жа шляхам імпе́рыя з лац.imperia. Для рус.импера́тор, импе́рия польская — таксама мова-пасрэднік (Фасмер, 2, 129; Шанскі, 2, I, 58, 59).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
norweski
1. нарвежскі;
kawior norweski — трасковая ікра;
2.м. нарвежская мова;
znać dobrze norweski — добра ведаць нарвежскую мову
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
заме́жны
1.áusländisch, Áuslands-;
заме́жная мо́ва Frémdsprache f -, -n;
2. (у дачыненні да палітыкі) áuswärtig, Áußen-;
міні́стр заме́жных спраў Miníster für áuswärtige Ángelegenheiten, Áußenminister m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Latin
[ˈlætən]1.
n.
лаці́нская мо́ва, лаці́на f.
2.
adj.
1) лаці́нскі
Latin peoples — рама́нскія наро́ды
2) ры́ма-каталі́цкі
3) лаці́наамэрыка́нскі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
прамо́ва1, ‑ы, ж.
Публічнае выступленне. Гаварыць прамовы на публічных вечарах я быў не дужа які майстар і ахвотнік.Сабаленка.Госці дружна заапладзіравалі, вітаючы прамову Івана Кузьміча.Каршукоў.
прамо́ва2, ‑ы, ж.
У параўнальна-гістарычным мовазнаўстве — не засведчаная пісьмовымі помнікамі, рэканструяваная мова, у выніку распаду якой узніклі сучасныя жывыя або засведчаныя пісьменнасцю мёртвыя роднасныя мовы. Індаеўрапейская прамова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)