ідэагра́ма, -ы, мн. -ы, -гра́м, ж.

Умоўны знак, сімвал, які абазначае на пісьме паняцце (у адрозненне ад літары, якая абазначае гук).

Шумерскія ідэаграмы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэагра́фія, -і, ж.

Пісьмо пры дапамозе ідэаграм.

|| прым. ідэаграфі́чны, -ая, -ае.

Ідэаграфічнае пісьмо.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэа́л, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у. Тое, што складае вышэйшую мэту дзейнасці, імкненняў.

Агульначалавечыя ідэалы.

2. -у, чаго або які. Дасканалы ўзор чаго-н.

І. жаночай прыгажосці.

3. -а. Вышэйшае ўвасабленне якіх-н. якасцей, узор годнасці.

Гэты чалавек — мой і.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэалізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

Паказаць (паказваць) лепшым, чым ёсць у сапраўднасці; надзяляць ідэальнымі якасцямі.

І. мінулае.

|| наз. ідэаліза́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэалі́зм, -у, м.

1. Філасофскі кірунак, які сцвярджае першаснасць духу, ідэі, свядомасці і другаснасць матэрыі, прыроды, быцця.

Суб’ектыўны і.

2. Схільнасць да прыхарошвання рэчаіснасці.

3. Прыхільнасць да высокіх маральных ідэалаў.

|| прым. ідэалісты́чны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Ідэалістычныя плыні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэалі́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Паслядоўнік ідэалістычнай філасофіі.

2. Той, хто ідэалізуе, прыхарошвае рэчаіснасць (разм.).

3. Той, хто кіруецца ідэалістычнымі (гл. ідэалізм у 3 знач.) прынцыпамі.

|| ж. ідэалі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэалісты́чны, -ая, -ае.

1. гл. ідэалізм.

2. Прасякнуты ідэалізмам (у 2 знач.).

|| наз. ідэалісты́чнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэало́гія, -і, ж.

Сістэма палітычных, філасофскіх і іншых поглядаў, ідэй, якія характарызуюць тое або іншае грамадства, клас, палітычную партыю; светапогляд.

Дзяржаўная і.

|| прым. ідэалагі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэа́льны, -ая, -ае.

1. Які адпавядае ідэалу, узвышаны, незямны.

Ідэальныя ўзаемаадносіны.

2. Вельмі добры, дасканалы, узорны.

Ідэальная сям’я.

Ідэальная цішыня.

|| наз. ідэа́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ідэ́йны, -ая, -ае.

1. гл. ідэя.

2. Ідэалагічны, звязаны з пэўнымі ідэямі, ідэалогіяй.

Ідэйная пазіцыя.

3. Які выражае перадавую ідэю, адданы ёй; перакананы.

І. пісьменнік.

Ідэйнае мастацтва.

|| наз. ідэ́йнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)