◎ Кульманы́ ’салодкія стравы, бліны, клёцкі’ (Нас., Бяльк., Сцяшк. Сл.). Магчыма, утворана пры дапамозе экспрэсіўнай суфіксацыі на ‑май (параўн. дурман, кусман) (Сцяцко, Афікс. наз., 54). Тады роднаснае з кулага (гл.) і кулеш (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лопуцень ’лопух павуціністы, Arctium (L.) tomentosum Mill.’ (брэсц., Кіс.). Утворана пры дапамозе суф. ‑ень ад ⁺лопут‑, якое, магчыма, генетычна суадносіцца з літ. lapúotas ’ліставы’, ’пакрыты лістамі’ — менавіта так выглядаюць учэпістыя калючкі лопуху.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Льга ’можна, магчыма, дапушчальна’, ’магчымасць’ (Нас., Гарэц., Шат., Бір. дыс., ТСБМ, ТС; пух., З нар. сл.; уздз., пух., Сл. ПЗБ), льго ’тс’ (Мал.), смал. ’паслабленне’, рус. арханг. ’сіла, моц’. Да ільга́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Лёганёўе, ліганёўе ’лёгкія’ (КЭС, лаг.). Утворана пры дапамозе суфікса ‑ёўе (са значэннем сукупнасці прадметаў — Сцяцко, Афікс. наз., 205–206) ад леган- (магчыма, Шлегане, як печань), параўн. укр. легёні ’лёгкія’. Да лёгкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лёмаць, лёматі ’бегчы (аб свіннях)’ (Бес.). Відавочна, балтызм. Параўн. літ. lėmuoti ’цяжка дыхаць’. Магчыма і іншае (напр., гукапераймальнае) паходжанне. Параўн. драг. шлёматэ, глус. шлэпаць Чеці з шумам: шлём-шлём! шлэп- шлэп!©
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ліхоцька, ліхо́цько ’чортаў сын’ (ТС). Да ліхата́ (гл.). Магчыма, звязана са ст.-польск. lichocko ’вельмі кепска, бедна’ (XVII ст.), чэш. lichotský ’нешчаслівы, няўдалы’. Аб экспрэсіўным суфіксе ‑ка гл. Сцяцко (Афікс. наз., 160).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Мэндаль, міёр. мэндъль ’дурны, някемлівы, нездагадлівы’ (З нар. сл.) ці ме́ндаль ’хітры ашуканец’ (паўд.-усх., КЭС) утвораны, відаць, ад імя (прозвішча) ці мянушкі чалавека. Апошняе, магчыма, з польск. mędral < mądry ’мудры, разумны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Мятэнька, беласт. мэтэнька, мытэнька ’мянташка’ (Смул.). Балтызм. Параўн. літ. mente ’лапатка, мянташка’, магчыма, mentelė ’лапатачка’. Памяншальнасць перадаецца адпаведным зах.-палес. суфіксам ‑эньк·. З прычыны гіперправільнасці пры ад’ідэацыі польск. ‑ę‑ карэннае ‑н‑ выпала.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Навыру́нку ’навідавоку’ (?): Тут, у нас, любы чалавек навырунку, відзен увесь (Масарэнка). Няясна; магчыма, звязана з навыр (Бяльк.), якое можа мець значэнне ’на двор’; тады першаснае значэнне ’як на двары’ (відаць). Гл. на́вар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Намазклі́вы ’ўпарты’ (браг., рэч., Мат. Гом.), параўн. укр. палес. намазкліва, намбзклювата, намосклювата, намизкувата (Полесский этнолингвистический сборник. M., 1983, 191). Няясна, магчыма, да мазацца ’капрызнічаць, песціцца’, миза ’капрызніца, песта’, мазлівы ’капрызны, спешчаны’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)