самаініцыяты́ва, ‑ы, ж.
Ініцыятыва, праяўленая кім‑н. самім, без знешняга ўздзеяння. І вось цяпер, пасля вызвалення горада, першым праяўленнем народнай самаініцыятывы зноў сталі суботнікі. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагна́цца, ‑ганюся, ‑гонішся, ‑гоніцца; зак.
1. за кім-чым. Кінуцца наўздагон з намерам дагнаць. Пагнацца за машынай. Пагнацца за злодзеем. □ Саўка напэўна ўцёк бы, калі б за ім не пагналіся разам з гаспадарамі сабакі. Колас.
2. за чым. Пачаць дамагацца чаго‑н. (з адценнем асуджэння). Пагнацца за славай. □ [Дзіміна:] — Пагналіся за эканоміяй і, мусіць, нечага не дагледзелі. Карпаў. // за кім-чым, на каго-што. Паквапіцца на каго‑, што‑н., спакусіцца кім‑, чым‑н. Пагнацца на багацце. □ Усім узяў [Юзік]: і розумам, і ростам, і прыгажосцю. Не дзіўна, што і Люба пагналася за ім. Васілевіч.
•••
Пагнацца за двума зайцамі — старацца зрабіць дзве розныя работы адначасова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зало́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.
Асоба, гвалтоўна кім-н. затрыманая для таго, каб прымусіць выканаць якія-н. абавязацельствы або патрабаванні тую дзяржаву, арганізацыю, да якой належыць гэта асоба.
|| ж. зало́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. зало́жніцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заця́цца, затну́ся, затне́шся, затне́цца; затнёмся, затняце́ся, затну́цца; заця́ўся, -цяла́ся, -ло́ся; затні́ся; зак.
1. Заўпарціцца, уперціся.
2. Затаіць у сабе свае думкі, пачуцці або злосць на каго-н.
Зацялася і ні з кім не размаўляе.
|| незак. заціна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пля́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак.
1. каго і без дап. Ударыць далонню аб далонь або далонню па кім-, чым-н.
П. па твары.
2. што. Кінуць з шумам або ўпасці з шумам (разм.).
П. мокрую анучу аб падлогу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напо́перак, прысл. і прыназ. (разм.).
1. прысл. Па шырыні чаго-н., ушырыню; упоперак.
Разрэзаць батон н.
2. прысл. Наперакор, не згаджаючыся з кім-н.
Гаварыць н.
3. прыназ з Д. Насуперак каму-, чаму-н.
Н. волі бацькі.
Н. жаданням.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пу́дзіла, -а, мн. -ы, -дзіл, н.
1. Чучала для адпужвання птушак у агародах, садах.
2. перан. Пра чалавека, які адпужвае сваім выглядам, а таксама пра чалавека, вычварна, безгустоўна апранутага (разм.).
3. Тое, чым (той, кім) палохаюць, прадмет боязі, страху.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
го́рдасць, -і, ж.
1. Пачуццё ўласнай годнасці, самапавага.
Нацыянальная г.
2. Пачуццё задавальнення ад сваіх або чыіх-н. поспехаў.
Г. за сяброў.
3. Пра таго, кім (чым) ганарацца.
Сын — мая г.
4. Ганарыстасць, напышлівасць.
Яго абвінавачвалі ў празмернай гордасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даро́ўны, -ая, -ае.
1. Падораны кім-н., атрыманы ў падарунак.
Д. сервіз.
2. Які пацвярджае падарунак.
Д. надпіс.
3. у знач. наз. даро́ўная, -ай, мн. -ыя, -ых, ж. Дакумент, які замацоўвае падараваную маёмасць за тым, хто атрымаў яе (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дах, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Верхняя частка будынка, якая засцерагае яго ад дажджу, снегу.
Чарапічны д.
2. Пра дом, жыллё, прытулак.
◊
Пад адным дахам (разм.) — у адным доме з кім-н.
|| прым. да́хавы, -ая, -ае.
Дахавае жалеза.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)