кама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; незак.
1. Вымаўляць словы каманды, аддаваць каму-н. каманду.
2. кім-чым. Быць камандзірам.
К. палком.
К. парадам.
3. перан., кім-чым, над кім-чым і без дап. Загадваць, аддаваць распараджэнні (разм.).
Ніхто не любіць, каб ім камандавалі.
|| зак. скама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй (да 1 і 3 знач.) і закама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; -даваны (да 1 знач.).
|| наз. кама́ндаванне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рыхтава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.
1. каго-што. Рабіць годным, гатовым (для выкарыстання, ужывання, для ажыццяўлення чаго-н., для работы).
Р. глебу пад пасевы.
Р. хворага да аперацыі.
Р. кадры.
2. што. Працаваць над выкананнем чаго-н., распрацаваць што-н.
Р. матэрыялы для даклада.
Р. дыпломную работу.
3. што. Збірацца, намервацца зрабіць што-н., задумваць што-н.
Р. удар па праціўніку.
4. што. Варыць ежу, гатаваць.
Р. вячэру.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гіпсатэрмо́метр
(ад гр. hypsos = вышыня + тэрмометр)
прыбор для вызначэння вышыні пункта над узроўнем мора па тэмпературы кіпення вады, што залежыць ад атмасфернага ціску.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гу́ты
(лац. gutta = кропля)
упрыгожанні ў выглядзе дробных усечаных конусаў або цыліндраў пад трыгліфамі і над трыгліфамі і метопамі ў будынках дарычнага ордэра.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
маско́ны
[англ. mass con(centration) = канцэнтрацыя масы]
вобласці над т.зв. месячнымі морамі, у якіх назіраюцца змены гравітацыйнага поля Месяца (дадатковыя анамаліі сілы цяжару).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
негрыцю́д
(фр. nègritude, ад лац. niger = чорны)
сістэма нацыянальных поглядаў, якая прапагандуе ідэю перавагі негрыцянскай культуры і яе носьбітаў над культурай белай расы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
суперка́рга
(англ. supercargo, ад лац. super = над + ісп. cargo = пагрузка)
давераны агент кампаніі, што зафрахтавала судна, які наглядае за прыёмам і выдачай грузаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
трыпла́н
(ад гр. tri = трох + -план)
самалёт з трыма плоскасцямі крылаў, размешчанымі паралельна адна над другой па абодва бакі фюзеляжа (параўн. біплан, манаплан).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
трырэ́ма
(лац. triremis = які мае тры рады вёсел)
ваеннае судна з трыма радамі вёсел, размешчаных адно над другім, у старажытных рымлян (параўн. трыера).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мудрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Разм.
1. над чым і без дап. Рабіць што‑н. складанае, незвычайнае; прыдумваць што‑н. Два гады Анатоль мудраваў над разцамі, заходзіў у тупік і зноў, як апантаны, браўся за новае. Асіпенка. Трое хлапчукоў-падлеткаў мудравалі над вялікай і прыгожай мадэллю самалёта. Ракітны.
2. Залішне ўскладняць якую‑н. справу. Ганька за сталом доўга не мудруе. Раз-раз алюмініевай лыжкай .. — і неўзабаве па ўсёй поліўцы. А затым і па кашы! Васілевіч. // Хітрыць. — Мудруеш, ты Язэп, — гаворыць нарэшце [Максімка]. Не, не мудруе Язэп.. Не жыў бы ён у тым доміку фінскім. Не прывык бы. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)