рэакты́ў, ‑тыву, м.

Рэчыва, якое дае характэрную рэакцыю ў злучэнні з іншым рэчывам і тым самым дае магчымасць выявіць наяўнасць апошняга ў якім‑н. саставе, злучэнні.

[Ад лац. re — проці і activus — дзейнічаць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сілагі́зм, ‑а. м.

Розумазаключанне, у якім з двух дадзеных суджэнняў (пасылак) атрымліваецца трэцяе (вывад). Не прадмет спрэчкі захапляе Гапановіча, а магчымасць адточваць свае сілагізмы. М. Стральцоў.

[Грэч. syllogismos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смычко́вы, ‑ая, ‑ае.

Такі, на якім іграюць пры дапамозе смычка. Смычковыя інструменты. // Які прызначаны для выканання на такіх інструментах; які выконваецца на такіх інструментах. Смычковы квартэт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сшы́ўка, ‑і, ДМ сшыўцы, ж.

Разм.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. сшываць — сшыць.

2. Месца, па якім сшыта што‑н., а таксама тое, чым сшыта.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тычы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Спец. Мужчынскі орган размнажэння ў кветкавых раслінах, у якім утвараецца пылок.

2. Памянш.-ласк. да тычына.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усенаро́дны, ‑ая, ‑ае.

Які належыць усяму народу, ахоплівае ўвесь народ. Усенароднае свята. Усенароднае сацыялістычнае спаборніцтва. // Такі, у якім удзельнічае ўвесь народ. Ахова прыроды — справа ўсенародная. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ча́дзець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. Атручвацца чадам.

2. Разм. Тое, што і чадзіць. Неўзабаве Ганна ўжо сядзела.. перад комінкам, на якім палала, чадзела лучына. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зда́цца², зда́мся, здасіся, зда́сца; здадзімся, здасце́ся, здаду́цца; зда́ўся, здала́ся, -ло́ся; зда́йся; зак.

1. Паказацца ў якім-н. выглядзе.

Ён нам здаўся не такім, як быў.

2. безас., каму. Узнікнуць у думках, адчуваннях, уявіцца.

Ці хто стукнуў у дзверы, ці мне здалося?

|| незак. здава́цца, здаю́ся, здае́шся, здае́цца; здаёмся, здаяце́ся, здаю́цца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

урадзі́цца, ураджу́ся, уро́дзішся, уро́дзіцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра плады, злакавыя расліны і пад.: вырасці, паспець.

Добры авёс урадзіўся.

2. якім і ў каго. Аказацца з якімі-н. якасцямі, асаблівасцямі ад нараджэння; нарадзіцца падобным на каго-н. (разм.).

Такім ён ужо ўрадзіўся.

У. ў бацьку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пара́дкавы, -ая, -ае.

1. Які паказвае месца ў якім-н. радзе і адказвае на пытанні: які, каторы па парадку.

П. нумар.

П. лік.

2. У граматыцы: парадкавы лічэбнік — слова, якое паказвае на парадак пры лічэнні і абазначае прымету як адносіны да колькасці, ліку (напр.: першы, дзясяты, соты, тысячны).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)