пасі́ўны в разн. знач. пасси́вный;
п. чалаве́к — пасси́вный челове́к;
ігра́ць ~ную ро́лю — игра́ть пасси́вную роль;
п. бала́нс — пасси́вный бала́нс;
~ная канстру́кцыя — грам. пасси́вная констру́кция;
~нае вы́барчае пра́ва — пасси́вное избира́тельное пра́во
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Каплі́ца, каплічка ’невялікі царкоўны або касцельны будынак з іконамі без алтара’, ’малельня’ (ТСБМ, Грыг., Гарэц., Мядзв., Сцяшк., Бяс.; Сержп. Грам.; Бір. Дзярж.; ганц. Сл. паўн.-зах.). Ст.-бел. каплица (канец XV ст.) запазычана са ст.-польск. kaplica ’бакавая частка касцёла, пакой, у якіх адпраўляецца набажэнства’ < ст.-чэш. kapla, kaplicě < с.-в.-ням. kápelle < ст.-в.-ням. kapëlla < с.-лац. capella ’плашч’, у прыватнасці ’плашч св. Марціна з г. Тур (Францыя)’ як ’рэліквія і месца захоўвання яе’ > ’невялікая святыня’ (Слаўскі, 2, 56).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кроп 1 ’аднагадовая травяністая расліна сямейства парасонавых з вострым прыемным пахам, Anethum L.’ (ТСБМ, Сцяшк., Кіс., Сержп. Грам., Жыв. сл., ТС, Сл. паўн.-зах., Касп.). Укр. кріп, рус. укроп ’тс’. Паралелі з іншых славянскіх моў узыходзяць да формы *koprъ ст.-слав. копръ. балг. копър, серб.-харв. ко̏пар, славен. kóper, польск. koper, чэш. kopr, славац. kôpor, н.-луж. kopr. Існуе думка аб тым, што koprъ < kropъ якое азначала ’кіпень, вар’, ад крапіць (гл. кроп 2) (Слаўскі, 2, 455).
Кроп 2 ’вар’ (ТС). Гл. крапіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сітцо́ ‘сузор’е Плеяды’ (ТСБМ, Шат., Сцяшк.; паст., лях., шальч., узд., Сл. ПЗБ), сі́тцы ‘тс’ (Касп.), сітцо́ ‘сузор’е Дзевы’ (Жд. 3), сі́тко ‘тс’ (Сержп. Грам.), сі́цечка ‘тс’ (гродз., Нар. лекс.) ‘тс’, сі́тка, сі́тко́, сі́точка, сі́тца ‘сузор’е Вялікая Мядзведзіца’ (смарг., паст., віл., шчуч., гродз., Сл. ПЗБ; ЛА, 2). Да сіта (гл.); сузор’і названыя па скапленні невялікіх зорак, параўн. “…гусценька-гусценька звёзды садзяць” (Сл. ПЗБ). Паводле Машынскага (Atlas, 1, 3), назвы з такой матывацыяй вядомыя ў Беларусі, Літве, Латвіі, Эстоніі, Фінляндыі і інш. краінах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́лава, ту́лува, ту́лаў ‘цела чалавека або жывёліны без галавы і канечнасцей’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Гарэц., Бяльк., Шат., Касп., Сл. ПЗБ), ту́лавішча (туловище) ‘тс’ (Сержп. Грам.), туло́вішче ‘тс’ (Вруб.), памянш. ту́лаўца ‘тс’ (Нар. Гом.). Адпаведна ту́лава (стараж.-рус. тулово) і ту́лаў (якое, відаць, з польск. tułów ‘тс’) з’яўляюцца субстантывізаванымі формамі прыметніка *tulovъ м. р., *tulovo н. р. (Борысь, 654). Вытворнае ту́лавішча ‘тулава’ (Брасл. сл.; Сл. ПЗБ), хутчэй за ўсё, пад уплывам рус. ту́ловище ‘тс’; адаптаванае туло́вішче ‘тс’ (Вруб.) — праз укр. туло́віще ‘тс’?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
усто́йлівы
1. stándfest; wíderstandsfähig; wétterfest (пра расліны); stabíl, dáuerhaft;
усто́йлівае надво́р’е beständiges Wétter;
усто́йлівая раўнава́га stabíles Gléichgewicht;
2. (пра погляды і г. д.) fest, stándhaft;
усто́йлівае словазлучэ́нне грам éine féste Wórtverbindung
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
займе́ннік м грам Pronómen n -s, - і -mina; Fürwort n -(e)s, -wörter;
асабо́вы займе́ннік Personálpronomen n, persönliches Fürwort;
пыта́льны займе́ннік Interrogatívpronomen n, Frágefürwort n;
указа́льны займе́ннік Demonstratívpronomen n, hínweisendes Fürwort
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
зваро́тны Rück-; rǘckgängig; rǘckläufig;
зваро́тны шлях Rückreise f -, -n; Rückweg m -(e)s, -e;
зваро́тны тыф мед Rückfalltyphus m -;
зваро́тны дзеясло́ў грам reflexíves Verb [v-];
зваро́тны займе́ннік Reflexívpronomen n -s, - i -nómina
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
określony
określon|y
акрэслены, азначаны;
udać się na ~e miejsce — пайсці на акрэсленае (вызначанае) месца;
przedimek ~y грам. азначальны артыкль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
orzeczenie
н.
1. заключэнне; думка; меркаванне;
orzeczenie lekarskie — медыцынскае заключэнне;
2. юр. пастанова;
orzeczenie sądowe — судовая пастанова;
3. грам. выказнік
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)