Валовая сіла ’чорнае зерне ў жыце’ (КЭС). Назва ўзнікла ў сувязі са станоўчай ацэнкай спарыша (Выгонная, Лекс. Палесся, 71).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

невычэ́рпны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і невычарпальны. «Чорнае балота» стане невычэрпнай крыніцай даходу. Грамовіч. Слова! Яно неабсяжнае, як сусвет, невычэрпнае, як акіян. Юрэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эбе́навы

(ад гр. ebenos = чорнае дрэва)

зроблены з эбену (напр. э-ая шкатулка).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шчаці́нне, -я, н., зб.

1. Жорсткая прамая шэрсць у некаторых жывёл.

Чорнае ш. дзіка.

2. Кароткія жорсткія валасы на няголеным твары (разм.).

Ш. пакрыла твар.

3. Жорсткая валасяная частка шчоткі, пэндзля і пад.

|| памянш. шчаці́нка, -і, ДМ -нцы, ж., зб.

|| прым. шчаці́нны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

słodowy

słodow|y

соладавы;

piwo ~e — чорнае піва

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

змяі́цца, змяіцца; незак.

Выгінацца, звівацца; цягнуцца звілістай лініяй. Бліскучая, слізкая рыбіна пакінула пругка і ліхаманкава змяіцца ў руках, абмякла і лягла на чорнае смаляное днішча. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

груганнё, ‑я, н., зб.

Чарада груганоў, груганы. Над месцам бою кружыла груганнё. Гурскі. // перан. Пра шкодных, небяспечных людзей. Яшчэ не дрэмле чорнае Ў закутках груганнё. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мо́ра, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Частка акіяна: вялікая водная прастора з гаркаватасалёнай вадой, больш-менш адасобленая сушай або падводнымі падняццямі.

Чорнае м.

2. перан., каго-чаго. Вялікая колькасць, мноства каго-, чаго-н.

М. людзей.

М. слёз.

|| прым. марскі́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

М. флот.

○

Марская хвароба — хваравіты стан, выкліканы гайданкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

духаве́нства н. зборн. Géistlichkeit f -, Klérus m -;

бе́лае духаве́нства Wéltgeistlichkeit f;

чо́рнае духаве́нства Klóstergeistlichkeit f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Тражкі́ ’чорнае зерне’ (Жд. 1, Шчарб.). Відаць, да ражкі, ражок ’тс’ (ЛА, 2) з прыстаўным т‑ у выніку дзеяння народнай этымалогіі (пры ад’ідэацыі лексемы труці́ць ’атручваць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)