Пако́й 1 ’спакой’ (Нас., Бяльк.). Гл. спакой.

Пако́й 2 ’асобнае памяшканне для жылля ў кватэры, доме, адгароджанае сценамі, перагародкамі’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Яруш., Янк. 2, Шат.). Агульнаслав. і прасл. pokojь ’мір, цішыня’ (гл. спакой); значэнне ’пакой’ развілося ва ўсх.-слав. мовах, а таксама ў польск. і чэш., першапачаткова — аддзеленае памяшканне, дзе можна адпачнуць, мець спакой (гл. Махэк, 468).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прылу́жжа, ‑а, н.

Мясцовасць, размешчаная вакол лугу, каля лугу. У лузе панавала дзівосная міратворная цішыня, якая, здавалася, .. не прымала ніводнага гуку з вёсак, што разбегліся ўдалечы па пагорках прылужжа. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ціхата́, ‑ы, ДМ ‑хаце, ж.

Разм. Тое, што і цішыня. — Каб не вецер — на гасцінцы ціхата была б. Чорны. Нідзе нікога. Ціхата. Ціхата і спакой. Як на могілках. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усталява́цца, -лю́юся, -лю́ешся, -лю́ецца; -лю́йся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Надзейна ўстанавіцца, умацавацца, зрабіцца ўстойлівым, наступіць.

Улада ўсталявалася.

Зіма ўсталявалася.

Усталявалася цішыня.

2. Асесці, уладкавацца дзе-н.

Ён усталяваўся на новым месцы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Наладзіцца, замацавацца, стаць звычаем, традыцыяй.

Паміж імі ўсталяваліся добрыя адносіны.

У нас ужо ўсталявалася такая традыцыя.

|| незак. усталёўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. усталява́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вурча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

Тое, што і бурчаць (у 1 знач.). Праз момант чутно, як.. [сабакі] злосна і нездаволена вурчаць. Лупсякоў. Навокал стаяла цішыня, толькі над галавой вурчаў, аддаляючыся, самалёт. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ду́манне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. думаць (у 1 знач.). Хадзіў [Лабановіч], хадзілі з ім і думкі яго, і яго мары, і ўспаміны. Спакой і цішыня лясная так хіляць да такога думання. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ułatwiać

ułatwia|ć

незак. аблягчаць;

cisza ułatwiać koncentrację — цішыня дапамагае сканцэнтравацца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ца́рствовать несов.

1. (быть царём) ца́рстваваць, царава́ць;

2. перен. (господствовать) панава́ць;

глубо́кое молча́ние ца́рствовало круго́м глыбо́кая цішыня́ панава́ла наво́кал.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нямы́ stumm;

няма́я цішыня́ Tótenstille f -;

нямы фільм Stúmmfilm m -(e)s, -e;

няма́я ка́рта Lándkarte óhne Orts-, Fluss- und Gebírgsnamen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

жытло́, ‑а, н.

Абл. Жыллё. [Няваду] здзівіла цішыня ў мястэчку, зноў як бы ўсе пакінулі сваё жытло. Чорны. У хаце пахла аўчынамі, шкуркамі, свежым хлебам і ўсім тым, чым пахне звычайнае чалавечае жытло. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)