БЫ́ХАЎСКАЕ ВЫСТУПЛЕ́ННЕ СЯЛЯ́Н 1740.

Адбылося ў Быхаўскім старостве з-за злоўжыванняў мясц. феад. адміністрацыі і ўзмацнення рэліг. супярэчнасцей. Выклікана намерам М.Сапегі ператварыць у сваіх уладаннях на Быхаўшчыне правасл. цэрквы ва уніяцкія. Даведаўшыся пра гэта, сяляне і мяшчане мяст. Дашкавічы Аршанскага пав. ў крас. 1740 збілі уніяцкага святара і выгналі панскую адміністрацыю. Сяляне в. Сідаравічы аб’ядналіся з жыхарамі інш. вёсак і стварылі ўзбр. атрад у 200 чал. Узначалілі выступленне сяляне В.Ярашэнка, Г.Бушня, М.Казёл і В.Гетман. 27 крас. ў вёску рушылі быхаўскі намеснік Д.Стахоўскі з 2 святарамі ў суправаджэнні атрада з быхаўскага гарнізона. Каля вёскі сяляне зрабілі засаду і забілі некалькі чалавек, у т. л. Стахоўскага. У маі выступленне задушана, 6 сялян забіта, шмат паранена.

т. 3, с. 378

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

маге́рка

(польск. magierka, ад венг. magyar = венгр)

высокая валеная з воўны мужчынская шапка, якую насілі раней сяляне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

се́рвы

(лац. servus = раб)

прыгонныя сяляне ў сярэдневяковай Зах. Еўропе, якія знаходзіліся ў найбольш прыніжаным сацыяльным становішчы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Даннікі 4/144, гл. Сяляне-даннікі

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Валяне (сяляне) 8/353; 10/167

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Шаруа (феад.-залежныя сяляне) 5/218

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

зака́шляць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

Пачаць кашляць. // Кашлянуць некалькі разоў запар. Праз нейкі час на веранду выйшаў Пілацееў. Сяляне закашлялі і паціху, амаль разам, прывіталіся. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

віла́ны

(с.-лац. villani, ад лац. villa = сядзіба, маёнтак)

феадальна-залежныя сяляне ў краінах Зах. Еўропы перыяду сярэдневякоўя.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фела́хі

(ар. fallâh = селянін, земляроб)

аседлыя аселыя сяляне-земляробы ў краінах Аравійскага паўвострава і ў Егіпце (параўн. бедуіны).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

падло́жны, ‑ая, ‑ае.

Які з’яўляецца падлогам; фальшывы. Падложны дакумент. Падложнае пісьмо. □ Сяляне падазравалі, што мясцовыя ўлады, каб дагадзіць памешчыкам, абвясцілі падложны маніфест і лжыва яго тлумачаць. Лушчыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)