пяць¹, пяці́, Т пяццю́, ліч. кольк.
1. Лік, лічба і колькасць 5.
2. Тое, што і пяцёрка (у 2 знач.).
Напісаў сачыненне на п.
◊
Ні ў пяць ні ў дзесяць (разм.) — ні туды ні сюды, не так, як трэба.
Зрабіў ні ў пяць ні ў дзесяць.
|| парадк. пя́ты, -ая, -ае (да 1 знач.).
◊
Пятае цераз дзясятае і з пятага на дзясятае (разм.) — пераходзячы непаслядоўна ад аднаго да другога.
Расказаць пятае цераз дзясятае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сцяка́цца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да сцячыся.
2. перан. Сыходзіцца, з’язджацца, збірацца ў адно месца (пра людзей). [Начальнік:] — Успомніце, Фадзей Сысоевіч, як па адным прыбывалі ў цэх станкі, як з усіх куткоў горада сцякаліся да нас людзі. Мыслівец. // Паступаючы з розных месцаў, збірацца дзе‑н. Сюды ж [у Тураў] сцякаліся здабыткі працы і промыслаў навакольнага насельніцтва. «Маладосць». Сюды [да партызан] з усяго наваколля сцякаліся весткі пра ворага. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
hérkommen
* vi (s)
1) прыхо́дзіць (сюды́)
komm her! — хадзі́ сюды́!
wo kommt er her? — адку́ль ён прыйшо́ў [прыбыў]?
2) (von D) пахо́дзіць (ад чаго-н.), здара́цца (ад чаго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
валача́шчы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які пастаянна пераходзіць з месца на месца, не маючы пэўнага прытулку. Валачашчая сука прыбілася сюды і паспела ўжо тут ашчаніцца. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́члівы, ‑ая, ‑ае.
Праніклівы, дапытлівы. — І пэўне з Завітанак сюды хтось завітвае, — жартаўліва ў тон гаспадару прамовіў Лабановіч і кінуў на яго бачлівы погляд. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
або́лтус, ‑а, м.
Разм. лаянк. Дурны чалавек; грубіян; невук. Хлопец трапіў сюды [у музычную школу] з непаразумення. І ўратавацца ад гэтага аболтуса наўрад ці можна лёгкім жартам. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
настраля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-чаго.
Застрэліць, забіць у якой‑н. колькасці. [Ляснік:] — Наедуць сюды [паны] цэлай ардой, і пачнецца! Не столькі [дзічыны] настраляюць, колькі напалохаюць... Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
przyłazić
przyłazi|ć
незак. разм. прылазіць;
czego on tu przyłazić? пагард. чаго ён сюды лезе?
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
забру́дзіцца, ‑бруджуся, ‑брудзішся, ‑брудзіцца; зак.
Зрабіцца брудным; запэцкацца. — Сюды сядайце, а то на прызбе штаны забрудзяцца. Галавач. — Бачыш, крыху забрудзіўся, сёння ў цэху было работкі! Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забулды́га, ‑і, м.
Пагард. Пра гуляку, распусніка. Сяміздраў разумеў, што нездарма сюды з’явіўся і гэты забулдыга Палын, які працаваў цяпер перакладчыкам у слуцкага гебітс-камісара. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)