ГУ́КА ЗАКО́Н,

паказвае залежнасць паміж мех. напружаннем і дэфармацыяй пругкага цела. Адкрыты ў 1660 Р.Гукам. Паводле Гука закона пры падоўжным расцяжэнні (сцісканні) стрыжня даўжынёй 1 з плошчай папярочнага сячэння S абс. падаўжэнне (укарачэнне) Δl прама прапарцыянальнае сіле F, якая расцягвае (сціскае) стрыжань: Δl = Fl/ES, дзе E — модуль Юнга (гл. Модулі пругкасці).

т. 5, с. 523

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

шашлы́к

(цюрк. šišlik)

страва з кавалачкаў мяса (часцей бараніны), нанізаных на металічны стрыжань (шампур) і засмажаных разам з кольцамі цыбулі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

◎ Пласкакі́жы ’вялікія бляхарскія пласкагубцы’ (гродз., Нар. сл.; Скарбы). З рус. пассатижи ’ручны камбінаваны слясарна-мантажны інструмент’, якое з франц. passe ’праход’ і ilge ’стрыжань’ (СИС, 1979, 374).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

штангенцы́ркуль

(ням. Stangenzirkel, ад Stange = стрыжань + Zirkel = цыркуль)

інструмент для лінейных вымярэнняў (таўшчыні, шырыні адтулін) металічных дэталей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

штыр

(ням. stier = нерухомы)

цыліндрычны стрыжань з канічным канцом, а таксама радыёантэна ў выглядзе доўгага тонкага стрыжня.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

вой

1. Самае хуткае цячэнне ў рацэ; стрыжань (Стол.).

2. Месца віхравога руху вады, дзе равец (гл.) упадае ў раку (Стол.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

◎ Пі́льшчык 1 ’чалавек, што пілуе дрэва’ (Бяльк.; паўсюдна, ЛА, 3), ’работнік, які пілуе дошкі’ (Варл.). Да шліцы (гл.).

◎ Пі́льшчык 2 ’рагавы стрыжань пяра птушкі’ (паст., Сл. ПЗБ). Да пішчык (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жазло́, -а́, мн. жэ́злы і (з ліч. 2, 3, 4) жазлы́, жэ́злаў, н.

1. Асобай формы, звычайна ўпрыгожаная палка, посах, якія служылі сімвалам улады, ганаровага становішча, звання (уст.).

Маршальскае ж.

2. Кароткая палка ў руках рэгуліроўшчыка вулічнага руху (спец.).

3. Металічны стрыжань з дужкай, які выкарыстоўваецца пры рэгуліроўцы руху цягнікоў.

|| прым. жазло́вы, -ая, -ае (да 3 знач.).

Жазловая сістэма рэгулявання руху цягнікоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уздзе́ць, -е́ну, -е́неш, -е́не; -е́нь; -е́ты; зак., што на каго-што.

1. Надзець, нацягнуць (адзенне, абутак і пад.).

У. боты на ногі.

2. Павесіць, начапіць, прымацаваць да чаго-н.

У. рукзак на плечы.

У. пятлю на крук.

3. Насадзіць на вастрыё, стрыжань, праколваючы, надзець на што-н.

У. кола на вось.

У. кавалак мяса на відэлец.

|| незак. уздзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крэ́шэр

(англ. crusher, ад crush = давіць, таўчы)

металічны стрыжань, па дэфармацыі якога вызначаюць ціск газаў у час выбуху.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)