◎ По́свет, посвет, посвэт, пасееш ’камінок пры печы’ (ельск., Хрэст. дыял.; мазыр., Шн. 3), ’лучнік, жалезная рашотка, дзе гарэла лучына, асвятляючы хату’ (Эрэм., Пікай., ТС; лун., Шатал,), посвіт ’лоўля рыбы на святло’ (нараўл., Мат. Гом.), укр. посвіт ’святло, агонь’, рус. пск., цвяр. посветец ’лучнік’, польск. дыял. poświat, poświt ’асвятленне пры лоўлі рыбы’. Утварэнне з прыстаўкай *po‑ ад *svetiti са значэннем выніку дзеяння; у польскай — з палескіх ці украінскіх гаворак. Гл. свет, свяціць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карбі́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
Разм. Карбідная лямпа. Зямлянку асвятляла яркае сіняватае святло карбідкі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пракі́нуцца, ‑нецца; зак.
1. Зак. да пракідацца.
2. Абл. Прачнуцца. Калі.. [Севярын] пракінуўся — палыхала зара. Святло ахапіла палову неба. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праніка́льны, ‑ая, ‑ае.
Які прапускае праз сябе што‑н. (ваду, святло і пад.). Пранікальныя пароды. Пранікальны для электрычнага току.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Відныня, выдныня́ ’святло, наяўнасць дастатковага асвятлення’ (Клім.). Утворана ад прыметніка vidьnъ і абстрактнага суф. ‑ыня < ‑ynʼi; параўн. такое ж утварэнне драг. тыплыне́ ’цёпла, цёплае надвор’е’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спалуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. гл. спалучыцца.
2. Дастасоўвацца адно да другога, гарманіраваць.
У карціне ўдала спалучаюцца святло і цені.
3. Уступаць у сувязь, уваходзіць у спалучэнне.
Прыметнікі спалучаюцца з назоўнікамі.
4. Служыць працягам адно другога; злучацца.
Два пакоі спалучаюцца са спальняй.
|| наз. спалучэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
diffuse1 [dɪˈfju:s] adj.
1. рассе́яны (пра святло)
2. расплы́ўчаты, расплы́вісты (пра адказ, прамову і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
glow2 [gləʊ] v.
1. напа́львацца; выпраме́ньваць гарачыню́ або́ святло́; блішча́ць
2. (with) чырване́ць (пра твар, цела)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
starlight [ˈstɑ:laɪt] n. святло́ зо́рак;
He walked home by starlight. Ён ішоў дамоў, а над галавою – зоркі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ярчэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; незак.
Станавіцца больш яркім; ззяць, зіхацець. Святло набліжалася і ярчэла даволі хутка, але раптам згасла. Кулакоўскі. Ярчэюць залатыя россыпы зор. Лынькоў. // перан. Станавіцца больш выразным, бачным, адчувальным. Толькі нязменна ярчэе Ленінскай праўды святло. Глебка. Людскія рукі ў працы нылі, А зрок ярчэў ад шчасця жыць. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)