гастро́лі

(ням. Gastrolle, ад Gast = госць + Rolle = роля)

выступленне артыста або мастацкага калектыву (тэатра, ансамбля, аркестра, хору і інш.) у іншым горадзе, краіне.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

другара́дны

1. (не асноўны) nbensächlich; Nben- (пабочны);

другара́дная ро́ля Nbenrolle f -, -n;

выко́нваць другара́дную ро́лю ine ntergeordnete Rlle spelen;

2. (пасрэдны) zwitrangig, zwiter Klsse [Güte], mttelmäßig;

другара́дны пісьме́ннік ein mttelmäßiger Schrftsteller

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

minor2 [ˈmaɪnə] adj.

1. нязна́чны, другаразра́дны;

a minor role нязна́чная ро́ля

2. несур’ёзны; лёгкі (пра хваробу, рану, аперацыю)

3. міно́рны, су́мны;

The novel ends on a minor note. Раман заканчваецца на мінорнай ноце.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АЛМА́ЗНЫ СІНДЫКА́Т,

міжнародная манаполія па збыце прыродных і сінтэтычных алмазаў, Засн. ў 1892, аб’ядноўвае ПАР, Заір, Танзанію, Намібію і інш. Кантралюе 60—65% збыту алмазаў. Вядучая роля ў алмазным сіндыкаце належыць кампаніі «Дэ Бірс кансалідэйтэд майнс».

т. 1, с. 264

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Rlle

I

f -, -n

1) тэатр. ро́ля, амплуа́;

die ~n bestzen размеркава́ць [замяшча́ць] ро́лі

2) перан. ро́ля;

ine ~ spelen выко́нваць [ігра́ць] ро́лю;

das spielt kine ~ гэ́та не ма́е значэ́ння, гэ́та нява́жна;

aus der ~ fllen* збі́цца з то́ну

3) кулёк (гімнастыка)

II

f -, -n

1) тэх. ро́лік, шпу́лька

2) кул. кача́лка

3) като́к (для бялізны)

4) скру́так, руло́н

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

значэ́нне, ‑я, н.

1. Сэнс, змест. Прамое і пераноснае значэнне. □ Да вушэй ігракоў даляталі толькі словы, але не значэнне іх: звон срэбра .. глушыў іх. Колас. Зараз усё наваколле перад .. поглядам [Білі] набыло новае значэнне. Гамолка.

2. Важнасць, значнасць. Гістарычнае значэнне. Прадпрыемства агульнасаюзнага значэння. □ Тыя здарэнні, што наспяваюць у гушчы рыжскіх рабочых, маюць агромністае, усерасійскае значэнне. Гартны. // Грамадская роля, прызначэнне. Выхаваўчае значэнне мастацкай літаратуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГА́РЫН Эраст Паўлавіч

(10.11.1902, г. Разань, Расія — 4.9.1980),

рускі акцёр, рэжысёр. Нар. арт. СССР (1977). Скончыў Вышэйшыя эксперыментальныя тэатр. майстэрні (1926). Працаваў у Т-ры імя У.Меерхольда (з 1922), Ленінградскім т-ры Камедыі (з 1936, акцёр і рэжысёр), Т-ры-студыі кінаакцёра (Масква, з 1950). Вострахарактарны камедыйны акцёр. Сярод роляў: Гулячкін («Мандат» М.Эрдмана), Хлестакоў («Рэвізор» М.Гогаля). З 1934 здымаўся ў кіно: Ад’ютант («Паручнік Кіжэ»), Альфрэд Тараканаў («Музычная гісторыя»), Кароль («Папялушка»), Каін XVIII (аднайм. фільм) і інш. Паставіў (разам з Х.А.Лакшыной) фільмы: «Жаніцьба» (1937; і роля Падкалёсіна), «Прынц і жабрак» (1942), «Звычайны цуд» (1965; і роля Караля) і інш. Дзярж. прэмія СССР 1941.

т. 5, с. 76

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

фу́нкцыя

(лац. functio = выкананне)

1) прызначэнне, роля, задача аб’екта ў пэўнай сістэме адносін (напр. ф. матора, ф. сэрца);

2) роля грамадскай арганізацыі або групы ў адносінах да грамадства (напр. ф. дзяржавы, ф. сям’і);

3) абавязак, кола дзейнасці, работа (напр. службовыя ф-ыі);

4) мат. залежная пераменная велічыня, якая змяняецца ўслед за змяненнем другой велічыні, што называецца аргументам (напр. лінейная ф., алгебраічная ф.);

5) фізіял. спецыфічная дзейнасць органа або арганізма.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цана́, -ы́, мн. цэ́ны і (з ліч. 2, 3, 4) цаны́, цэн, ж.

1. Грашовае выражэнне вартасці тавару; плата.

Зніжэнне цэн.

Ц. праезду аўтобусам.

2. звычайна ў форме Т цано́й (-о́ю), чаго. Ужыв. ў знач.: страціўшы што-н., ахвяраваўшы чым-н., перажыўшы што-н.

Перамагчы цаной вялікіх страт.

Любой цаной дасягнуць мэты.

3. перан. Значэнне, роля чаго-н.

Ц. слова.

Адпускная цана — цана, па якой прадаецца прадукцыя.

У цане (разм.) — дорага каштуе; высока цэніцца.

Цаны няма каму-чаму (разм.) — вельмі дарагі, вельмі высокай якасці.

|| прым. цэ́насны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вяду́чы

1. прич. (редко) веду́щий;

2. в знач. прил. веду́щий;

в. самалёт — веду́щий самолёт;

~чая ро́ля наву́кі — веду́щая роль нау́ки;

~чае ко́латех. веду́щее колесо́;

3. в знач. сущ. веду́щий

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)