ГЕЛІЯТРО́П

(ад гелія... + грэч. tropos паварот, напрамак),

геадэзічная прылада для дакладных вымярэнняў гарызантальных вуглоў у трыянгуляцыі. Асн. частка — плоскае люстэрка, якое адбівае сонечныя прамяні ад аднаго геадэзічнага пункта да другога, дзе выконваюцца вугламерныя вымярэнні тэадалітам.

т. 5, с. 141

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Інфрачырвонае выпрамяненне 2/107; 3/200 (табл.), гл. Інфрачырвоныя прамяні

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

га́ма-астрано́мія

(ад гама + астраномія)

раздзел пазаатмасфернай астраноміі, які даследуе нябесныя целы, што выпускаюць гама-прамяні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

радыеізато́п

(ад радые- + ізатоп)

нуклід, які падлягае ядзернай змене і высылае альфа-, бэта або гама-прамяні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

абісапелагія́ль

(ад гр. abyssos = бяздонны + пелагіяль)

самыя глыбокія, прыдонныя пласты тоўшчы вады, куды ніколі не пранікаюць сонечныя прамяні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гіпура́ліі

(ад гіпа- + гр. ura = хвост)

расшыраныя асцістыя адросткі апошніх хваставых пазванкоў касцістых рыб, якія падтрымліваюць прамяні хваставога плаўніка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

увіёлевы

[ад лац. u(itra) = звыш, за межамі + viola = фіялетавы колер]

які прапускае ультрафіялетавыя прамяні (напр. у-ае шкло).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гомацэнтры́чны

(ад гома + цэнтр);

г. пучок — пучок светлавых прамянёў, у якім самі прамяні (або іх працяг) перасякаюцца ў адным пункце.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

касмі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да космасу, звязаны з асваеннем космасу. Касмічная прастора. Касмічны век. Касмічная лабараторыя. // Прызначаны для палёту ў космас, для работы ў космасе. Касмічны карабель. Касмічная ракета. Касмічная метэастанцыя.

•••

Касмічная скорасць гл. скорасць.

Касмічны апарат гл. апарат.

Касмічны пыл гл. пыл.

Касмічныя прамяні гл. прамень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пы́рснуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

1. Аднакр. да пырскаць.

2. Раптоўна і моцна паліцца. Саша захліпнулася, і слёзы пырснулі з вачэй. Пестрак. Кроў фантанам пырснула з раны. Новікаў. // перан. Раптоўна з’явіцца, паказацца (пра сонечныя прамяні, святло, агонь). Назаўтра, ледзь сонца пырснула з-за Некрашоў, Шэмет ужо быў на стадоле. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)