качу́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

1. Драўлянае кола, якое качаюць дзеля забавы.

2. Драўляны прадмет цыліндрычнай формы, з дапамогай якога ставяць у печ і вымаюць з печы вялікія чыгуны.

|| прым. качу́лачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ляжа́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Шырокі выступ печы, грубкі для ляжання.

2. Месца, прыстасаванае для ляжання.

|| прым. ляжа́начны, -ая, -ае (да 1 знач.) і ляжа́нкавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сква́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пячыся на агні; смажыцца.

У печы скварыцца свежае сала.

2. перан. Грэцца на сонцы; быць у вельмі гарачым месцы (разм.).

|| зак. сасква́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ту́паць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Стукаць, біць нагой (нагамі) аб зямлю, падлогу і пад.

Т. нагамі.

2. Хадзіць (разм.).

Маці тупала каля печы.

|| аднакр. ту́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 знач.).

|| наз. ту́панне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адпячы́ся, ‑пячэцца; ‑пякуцца; зак.

Прабыўшы залішне доўга ў печы, перапячыся. Хлеб адпёкся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Féuerung

f -, -en

1) пале́нне

2) па́ліва

3) то́пка (печы, катла)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Пры́мастка ’палаці каля печы, дзе спяць’ (Сцяшк.), ’дошка, прыладжаная да печы ці да ложка’ (гарад., Сл. ПЗБ), пры́мастак ’насціл з дошак паміж печчу і сцяной у курнай хаце’ (Скарбы), пры́мосток, прэ́мусток ’ляжак ля печы’, мн. л. пры́мосты, пры́мусты ’насціл з дошак на невялікіх падстаўках (козлах) каля печы, на якім спалі’ (Сіг., Сл. Брэс.), прэ́муст ’шырокая лава каля печы’ (Сіг.), толькі мн. л. пры́масткі ’седала’ (ашм., Сл. ПЗБ), прымо́сце, прыму́сте ’насціл з дошак каля печы’ (Шушк.), мн. л. прымо́сткі ’памост’ (Раст.). Да мост (гл.). Параўн. рус. дыял. примо́стка ’шырокая лава каля рускай печы для спання’, укр. при́мостка, при́містка ’прымацавання да чаго-небудзь лава, памост’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пала́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Гарэць яркім полымем.

Палаюць дровы ў печы.

2. перан. Станавіцца чырвоным, гарачым ад прыліву крыві.

Твар палаў.

3. перан., чым. Быць ахопленым якім-н. пачуццём, быць узбуджаным.

П. каханнем да каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

павыго́ртваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Выгарнуць усё, многае. Павыгортваць вуглі з печы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паперага́рваць, ‑ае; зак.

Перагарэць — пра ўсё, многае. Лямпачкі паперагарвалі. Паперагарвала вуголле ў печы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)