го́дны, ‑ая, ‑ае; ‑дзён, ‑дна.

Прыгодны, патрэбны для якіх‑н. мэт. Годны для выкарыстання. □ Рыгору збылося дзесяць год; ён вырас і стаў годзен у пастухі. Гартны. // Варты каго‑, чаго‑н. І сыны адказ трымалі Перад бацькам родным, А стараўся з іх быць кожны Свайго бацькі годным. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грымірава́ць

(фр. grimer = падмалёўваць твар)

1) накладваць грым, каб надаць акцёру патрэбны для яго ролі выгляд;

2) надаваць каму-н. з дапамогай грыму аблічча каго-н. (напр. г. пад рыбака).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рулява́ць

(фр. rouler = каціць)

1) кіраваць рулём, задаючы самалёту, судну, аўтамабілю патрэбны напрамак руху;

2) рухацца па зямлі, вытрымліваючы напрамак пры дапамозе руля (у тым ліку і пра самалёт перад узлётам).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

«ГАРЭ́ЛКА»,

бел. нар. гульня. Удзельнікі (колькасць не абмежаваная, але патрэбны няцотны лік) становяцца парамі ў адну калону. Хто застаўся без пары — вядучы. Ён ідзе ўперадзе калоны і прыгаворвае: «Гары, гары масла, каб не згасла. Званы звіняць, птушкі ляцяць. Апошнія ўздагон!». Пры слове «ўздагон» апошняя пара павінна выбегчы ўперад і ўзяцца за рукі. Вядучы стараецца іх апярэдзіць і схапіць каго-н. за руку. Хто застаецца адзін (без пары), становіцца вядучым, і гульня працягваецца.

Я.Р.Вількін.

т. 5, с. 79

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

насто́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Прызначаны для стала, прыстасаваны для таго, каб быць на стале. Настольны гадзіннік. Настольнае шкло. Настольныя гульні. □ Настольная лямпа пад блакітным абажурам асвяціла пакойчык. Хадкевіч.

2. перан. Які заўсёды патрэбны, а таму знаходзіцца побач, пад рукамі (пра кнігі, дапаможнікі). Настольнай кнігаю гімназіста [М. Багдановіча] становіцца і слоўнік Насовіча. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

авало́даць, -аю, -аеш, -ае; зак.

1. кім-чым. Узяць сілай, захапіць, завалодаць.

А. крэпасцю.

2. перан., кім-чым. Падпарадкаваць сабе, надаць чаму-н. патрэбны кірунак.

А. увагай.

А. сабой (вярнуць самавалоданне, супакоіцца).

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., кім-чым. Ахапіць, апанаваць (пра стан, думкі, пачуцці).

Стома авалодала ўсім целам.

4. перан., чым. Трывала засвоіць што-н., вывучыць, навучыцца карыстацца.

А. замежнай мовай.

А. прафесіяй.

|| незак. авало́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. авало́данне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

«ВЫСО́КІ ДУБ»,

бел. нар. гульня. Удзельнічаюць ад 4 да 8 чал., гуляюць на адкрытай пляцоўцы. Для гульні патрэбны палка, дошчачка, кароткая палачка і жалуды (або каменьчыкі, сасновыя шышкі і інш.). Упоперак вузкай ямкі кладуць кароткую палачку, на яе — дошчачку. Потым па чарзе кожны гулец кладзе жолуд на апушчаны канец дошчачкі, б’е палкай па яе краі. Калі жолуд падлятае ўверх, гулец ловіць яго. Перамагае той, хто зловіць больш жалудоў. Гульня выпрацоўвае спрыт, жвавасць, трапнасць і дакладнасць рухаў.

Я.Р.Вількін.

т. 4, с. 324

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

эксперты́за

(фр. expertise, ад лац. expertus = вопытны)

вывучэнне спецыялістам (экспертам) пытанняў, для вырашэння якіх патрэбны спецыяльныя веды ў галіне навукі, тэхнікі, мастацтва і г. д. (напр. бухгалтарская э., судовая э.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

падхва́т, ‑у, М ‑хваце, м.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. падхватваць — падхваціць.

•••

На падхваце — а) заўсёды патрэбны; заўсёды можа быць выкарыстаны. [Лявон] заўсёды, калі што трэба, звяртаецца да Зосі. Яна ў яго на падхваце. Сабаленка; б) у зручным для карыстання месцы; пад рукамі. І падняў [дзед] над галавою калун, які ляжаў тут жа, на дрывотні, на падхваце. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ntwendig

1.

a неабхо́дны, патрэ́бны

ein ~es Übel — непазбе́жнае зло

2.

adv ве́льмі, надзвы́чай, абавязко́ва (патрэбна і да т.п.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)