ара́ва, ‑ы, ж.
Разм. Бязладнае, шумнае зборышча, натоўп. Арава хлопцаў вярнулася ў хату. // Вялікая колькасць каго‑н.; мноства. Пабачыўшы Валю, уся арава кінулася наўцёкі. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпісні́к, ‑а, м.
Разм. Асоба, прыпісаная да пэўнага ваенкамата, ваеннага пункта і пад. У часцях было шмат прыпіснікоў, іх мала хто ведаў без спісаў. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сакрата́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Выконваць абавязкі сакратара; быць сакратаром. — А калі ён [сын] такі ўжо грамацей, — сказала маці, — няхай будзе сакратаром. Хай сакратарыць!.. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ве́зці, везць. Ст.-рус. везти́, рус. везти́, укр. везти́, польск. wieźć, чэш. vézti, ст.-слав. вести везѫ, серб. вѐсти вѐзе̑м і г. д. Прасл. *vezti vezǫ ’везці’. І.‑е. *u̯eg̑h‑ ’ехаць, везці’: літ. vèžti ’везці’, грэч. Ϝεχέτω ’няхай прынясе’, лац. vehō ’еду, вязу’, ст.-інд. váhati ’вязе, вядзе’, авест. vazaiti ’вязе, цягне’, гоц. gawigan ’трасці, рухаць’ і г. д. Іншыя аблаутныя формы і.-е. *u̯eg̑h, прасл. *vez‑; гл. пад вазіць, воз, вежа. Фасмер, 1, 286.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асатане́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Дайсці да крайняй лютасці, злосці. [Бабка Марыя:] — Колькі жыву, такога не бачыла... І набылі яны тут яшчэ толькі-толькі.., а ўжо асатанелі. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недато́пак, ‑пка, м.
Абл. Стары, паношаны чаравік, бот, лапаць. «Няхай Андрэй сам цяпер даношвае свае лапці, а то ўсё мне чужыя недатопкі аддаюць», — думае Сцёпка. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пажуры́цца, ‑журуся, ‑журышся, ‑журыцца; зак.
Журыцца некаторы час. Прывяла.. [Агрыпіну] на могілкі буфетчыца Юля. Прывяла і, заплакаўшы, пакінула адну. Няхай пажурыцца.. на адзіноце, не трэба перашкаджаць. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экано́міцца, ‑міцца; незак.
1. Зберагацца, заставацца нявыкарыстаным. І Васіль сам спраўляецца з работай, без учотчыка: няхай эканомяцца працадні. Палтаран.
2. Зал. да эканоміць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
hóchleben
vi
j-n ~ lássen* — гавары́ць [падыма́ць] тост у го́нар (каго-н.)
es lébe hoch…! — няха́й жыве́…!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
чый¹, чыя́, чыё, займ. пыт. і адносны.
1. пыт. Указвае на прыналежнасць каго-, чаго-н. каму-н.
Чыя гэта хата? Чый гэта нож?
2. пыт. і адносны. 3 якой сям’і, з якога роду.
Чый ты будзеш?
3. Тое, што і чый-небудзь (разм.).
Не хадзі босы, абуй чые чаравікі.
4. адносны. Падпарадкоўвае даданыя азначальныя сказы.
Гэта быў чалавек, чыя хата стаяла на ўзлеску.
5. адносны. Падпарадкоўвае даданыя дапаўняльныя сказы.
Настаўніца паведаміла вучням, чыё сачыненне лепшае.
6. адносны. Падпарадкоўвае даданыя дзейнікавыя сказы.
Няхай той, чыя гэта шапка, і забярэ яе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)