парадо́кс

(гр. paradoksos = нечаканы, дзіўны)

1) своеасаблівая думка, меркаванне, якое разыходзіцца з агульнапрынятымі поглядамі, супярэчыць разумнаму сэнсу;

2) з’ява, якая здаецца неверагоднай і нечаканай.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

шквал

(англ. squall)

1) нечаканы моцны парыў ветру, часцей за ўсё пры навальніцах;

2) перан. што-н. раптоўнае, інтэнсіўнае (напр. ш. агню, ш. авацый).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

blitz

[blɪts]

1.

n.

1) бліцкры́г -у m., мала́нкавая вайна́

2) нечака́ны гвалто́ўны напа́д (самалётамі або́ та́нкамі)

2.

v.t.

рапто́ўна, гвалто́ўна напада́ць, атакава́ць або́ перамага́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Пра́ктыка ’жыццё, рэчаіснасць як галіна прымянення і праверкі ведаў, палажэнняў; скарыстанне ведаў, навыкаў на справе; дзейнасць урача або юрыста’ (ТСБМ), ’нечаканы выпадак, абставіны’ (Нас.), пра́хтыка ’практыка’ (Шат.), пра́ктык, практыкава́ць, практы́чны. Ст.-бел. практика, практыка ’інтрыгі; прароцтва’ < ст.-польск. praktyka < лац. practica (Булыка, Запазыч., 257). Сучаснае пра́ктыка праз рус. пра́ктика (гл. Крукоўскі, Уплыў, 78) узыходзіць да той жа лацінскай крыніцы і, далей, да грэч. πρακτική (Фасмер, 3, 353).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тырр, тыр-р — выклічнік, выражае грукат хутка ад’язджаючага воза, раптоўны гром, нечаканы трэск ад падзення дробных прадметаў, гук пры разбіванні посуду, адначасовы стрэл з ружжаў (Нас.), перадае стук па штыкецінах: палкыю па кольліх тыр‑р (мсцісл., Нар. лекс.). Гукапераймальны імітатыў з інтэнсіўным значэннем, утвораны шляхам падваення апошняга гука, параўн. укр. вурр — пра гырканне сабакі пры звычайным вур (Смаль-Стоцкі, Приміт., 62, 148). Гл. таксама тыр-тыр.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

obcesowy

obcesow|y

бесцырымонны, нахабны; дзёрзкі, нечаканы;

~e zachowanie — бесцырымонныя паводзіны;

~y klient — нахабны кліент

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

podjazd, ~u

м.

1. пад’езд;

2. нечаканы напад; набег; наезд;

3. вайск. раз’езд; конны атрад

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

fuks

м.

1. нечаканая ўдача; спрыяльны выпадак;

2. спарт. нечаканы пераможца;

~em — фуксам; незаслужана; выпадкова

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

accident

[ˈæksɪdənt]

n.

1) нешчасьлі́вы выпа́дак, здарэ́ньне n.

an automobile accident — аўтамабі́льная ава́рыя

2) нечака́ны выпа́дак

Their meeting was an accident — Іхная сустрэ́ча была́ выпа́дкам

•

- by accident

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

уда́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Моцны рэзкі штуршок, сутыкненне з кім-, чым-н. з сілай.

Гэты гадзіннік не баіцца ўдараў.

Нанесці ў.

У. электрычнага току.

2. Гук (звон, трэск, грукат) ад такога штуршка, а таксама наогул адрывісты гук, стук.

У. гадзінніка.

У. грому.

3. перан. Імклівы напад, атака.

Флангавы ў.

Штыкавы ў.

4. перан. Непрыемнасць, нечаканае гора, бяда.

Перажыць нечаканы ў.

У. лёсу.

5. Кровазліццё ў мозг; апаплексія.

Апаплексічны ў.

6. чаго. Пра біццё сэрца, пульсу.

◊

Пад удар (ставіць) каго-што (разм., неадабр.) — у небяспечнае становішча.

Пад ударам (быць, знаходзіцца) — у небяспечным становішчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)