спехмразмÉile f - (паспешнасць, спешка); Hast f (шпаркасць, паспешлівасць) Überéilung f - (неабдуманасць); Hétze f -, Hetzeréi f - (мітусня, беганіна);
◊ гэ́та не к спеху damít hat es kéine Éile; damít hat es éine gúte Wéile
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ламані́на,
Разм.
1. Тупыя працяглыя болі ў касцях, суставах, мышцах. Хоць і адчувалася яшчэ ламаніна ў касцях і кружылася галава, але Рыгор узяўся за справу.Барашка.
2.перан. Знішчэнне, разбурэнне чаго‑н. старога, традыцыйнага; ломка. [Ячны:] — Я гэта, брат, чытаў нядаўна «Цаліну» і думаў, — няўжо і ў нас, калі калгас будзем рабіць, такая самая ламаніна пачнецца, як там?..Брыль.// Неспакой, беспарадак, мітусня, выкліканыя нечаканай пераменай. Брат раптам ажывіўся і гаварыў далей: — Ламаніна там нейкая ідзе... І што цікава,.. што ламаніну.. распачалі жанчыны.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
odmęt, ~u
м.
1. бяздонне, бездань; вір; прорва;
~y morskie — марская бездань;
2.перан. хаос, мітусня, сумятня, замяшанне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Kómmen
n -s
1) прыхо́д, прыбыццё, прые́зд
2) наступле́нне (зімы і г.д.)
~ und Géhen — прыхо́д і адыхо́д; штурхані́на, мітусня́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Сумато́ха ’забурэнне, непакой; мітусня, беганіна’ (Пятк. 2, Цых.), ’мітрэнга’ (талач., ЛА, 5); сюды ж сумато́хніцкі ’мітуслівы, хуткі’ (Сцяшк. Сл.). Запазычана, хутчэй за ўсё, з рус.сумато́ха ’тс’, параўн. сумятня, гл. Параўн., аднак, укр.дыял.сумату́ха ’задуменнасць, маркотлівасць’, польск.дыял.sumatocha‑swat ’на ўсходнеславянскіх землях: асоба, абавязаная весяліць маркотную маладую на вяселлі’, якія ўтвораны ад сум, сумота, гл. ЕСУМ, 5, 474. Польскае слова запазычана з беларускай ці ўкраінскай (Варш. слоўнік, 6, 511).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́талака ’штурханіна, таўкатня’ (Нас.), ’мітусня, беганіна’ (Ласт., Цых.), су́талка ’тс’ (Юрч.), су́талач ’зброд, галота’ (Нас.), ’зборышча жулікаў, навалач’ (Цых.). Укр.дыял.су́толока ’таўкатня; несуладны рух’, рус.су́толка, су́толока ’тс’, су́толочь ’тс’. З су- і *tъlk‑, *tolk‑ ’штурхаць’ (параўн. талака); гл. Фасмер, 3, 811. Спецыяльна Борысь (Prefiks.), які ўзнаўляе прасл.*sǫtolka, *sǫtolčь як дэвербатывы ад *sъ‑telkti (гл. таўчы, таўчыся); першапачаткова адносілася да калектыўнай працы, гл. Мяркулава, Этимология–1974, 72 і наст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́мул ‘шум, вэрхал’ (мін., Цыхун, вусн. паведамл.), ст.-бел.тумультъ, тумултъ, тумолтъ, тулмутъ ‘гвалт, зборышча, сумятня’ (1595 г., ГСБМ, Карскі 1, 390). Запазычана са ст.-польск.tumult ‘тс’, ‘шум, гам, гоман, галас, неспакой’, якое з лац.tumultus ‘тс’, ‘бунт’ (Булыка, Лекс. запазыч., 41); мінская гарадская форма, відаць, праз ід.tuml ‘глум, галас, мітусня, вэрхал, гоман’, што да с.-в.-ням.tumel ‘шум, неспакой, зборышча’ (Астравух, Ідыш-бел. сл., 808).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Lärm
m -s шум; мітусня́
viel ~ um nichts — мно́га шу́му [вэ́рхалу] з нічо́га
~ schlágen* — біць трыво́гу, нарабі́ць шу́му
blínder ~ — несапра́ўдная [памылко́вая] трыво́га
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
vanity[ˈvænəti]n.
1.славалю́бства, пыхлі́васць; ганары́стасць;
injured vanity абра́жанае самалю́бства;
do smth. out of vanity рабі́ць што-н. з-за пыхлі́васці;
tickle smb.’s vanity це́шыць чыё-н. самалю́бства
2.fml дарэ́мнасць, ма́рнасць;
All is vanity of vanities. Усё гэта марная мітусня.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Макарон, мыкарон ’локшына’ (Гарэц., Шн. 3, Касп., Нас., Вешт.; полац., Нар. сл.; Бяльк.), ’мітусня’ (Нас.), макарона ’харчовы прадукт з прэснага цеста ў выглядзе тонкіх трубачак’, ’страва з макароны’ (ТСБМ), макароны ’тс’ (Мат. Гом.). Гэта еўрапейскае слова запазычана яшчэ ў сярэдневякоўі, відавочна, праз польск. мову з італ.maccaroni, якое да грэч.μακαρία ’ежа з ячменнай мукі ці круп’ (Меер–Любке, 427; Фасмер, 2, 561; Махэк₂, 349; Брукнер, 319; Кохман, 84). Бел.макарона стала ж. р. пад уплывам локша, локшына.