рассяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Сядзець важна, займаючы шмат месца. За сталом рассядаў пажылы, але грузны мужчына. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бра́вы
(фр. brave)
мужны з выгляду, удалы, малайцаваты (напр. б. мужчына).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
самаві́ты, -ая, -ае.
1. Мажны, дзябёлы.
Плячысты с. асілак.
2. Паважны, салідны, самастойны, упэўнены.
С. мужчына.
3. Поўны дастатку, эканамічна моцны, заможны.
Самавітая гаспадарка.
4. (з адмоўем). Які выражае непаўнату або адсутнасць якой-н. якасці.
Дарога ўжо не самавітая.
|| наз. самаві́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ціка́вы, -ая, -ае.
1. Які выклікае цікавасць, захапляе чым-н.
Цікавая кніга.
Ц. чалавек.
Цікавыя факты.
Цікава (прысл.) расказваць.
2. Тое, што і цікаўны.
Хто ц., стараўся даведацца, што здарылася.
3. Прыгожы (разм.).
Ён ужо немалады, але ц. мужчына.
|| наз. ціка́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мало́чнік, ‑а, м.
1. Збаночак, у якім малако падаецца на стол.
2. Разм. Мужчына, які прадае малако і малочныя прадукты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паджы́лы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і пажылы. Міхал калодку падстаўляе. Уздыхнуў Ксавэры і сядае. То быў мужчына ўжо паджылы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлапчо́, ‑чаці, н.
Разм. Хлапец, хлопчык. «Які ж ты мужчына, — з горкай тугою падумала Ксеня. — Ты зусім яшчэ хлапчо». Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ві́ра 1 ’паднімай!’ (БРС, КТС) — выклічнік з марской і будаўнічай тэрміналогіі. Укр. ві́ра, рус. вира ’тс’. Для марскога тэрміна Фасмер (1, 318) тлумачыць паходжанне з іт. virare ’паварочваць’. Бел. і ўкр. будаўнічы выклічнік мог прыйсці і з малд. а вира ’паварочваць’.
Ві́ра 2 ’выкуп за забітага чалавека’ (БРС). Укр. віра, рус. вира ’тс’, ст.-рус. вира ’штраф на карысць князя за забойства вольнага чалавека’ (з XII ст.), чэш. уст. vira ’грашовы штраф за забойства (у старарускім і старагерманскім праве)’. Міклашыч (392), Уленбек (AfslPh, 15, 492), Праабражэнскі (1, 85) лічаць гэта запазычаннем з германскіх моў; параўн. ст.-в.-ням., с.-в.-ням. vër‑geld (узята толькі першая частка слова), н.-в. ням. Wergeid ’віра’, гоц. wair ’мужчына’, ст.-ісл. verr ’тс’. Аднак, відавочна, маюцца цяжкасці з вакалізмам кораня. Хутчэй за ўсё лексема віра з’яўляецца роднаснай да літ. výras ’мужчына, мужык, муж’, лат. vīrs ’мужчына’, прус. wijrs, ст.-інд. vīráḥ ’мужчына, герой’, лац. vir ’мужчына, муж, мужык’, яшчэ ст.-інд. vāiram ’віра, варожасць’.
Ві́ра 3 ’частаванне старэйшых таварышаў, якое наладжвае хлопец, дасягнуўшы сталага ўзросту’ (Бяльк.) звязана з літ. výras ’мужчына, мужык, муж’, лат. vīrs ’(дарослы) мужчына’. Да віра 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
manly
[ˈmænli]
adj.
1) як мужчы́на, мо́цны, му́жны, высакаро́дны
2) адпаве́дны мужчы́нам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
белаку́ры, ‑ая, ‑ае.
З светлымі валасамі. Высокі белакуры мужчына ў блакітнай тэнісцы запрасіў нас у сваю каюту. Грахоўскі. // Светларусы (пра валасы).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)