чацвяры́к, -верыка́, мн. -верыкі́, -верыко́ў, м.

1. Старая мера аб’ёму сыпкіх цел; адна восьмая частка чвэрці.

Ч. пшаніцы.

2. Чатыры кані ў адной запрэжцы.

Ехаць на чацверыку.

|| прым. чацверыко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

чвэрць, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Чацвёртая частка цэлага.

Ч. года.

2. Адзін з чатырох перыядаў, на якія ўмоўна падзяляецца навучальны год у школе.

Усе вучні паспяхова закончылі першую ч.

3. Старая мера сыпкіх рэчываў, роўная 8 чацверыкам (каля 210 л).

Дзве чвэрці аўса.

4. Старая мера аб’ёму вадкасці, роўная чацвёртай частцы вядра (каля 3 л), якой карысталіся да ўвядзення метрычнай сістэмы, а таксама пасудзіна ёмістасцю ў тры літры.

5. Старая мера даўжыні, роўная чацвёртай частцы аршына, што існавала да ўвядзення метрычнай сістэмы.

6. Старая мера зямельнай плошчы, роўная 0,5 дзесяціны.

7. Нота працягласцю ў адну чацвёртую частку цэлай ноты (спец.).

8. Адна з чатырох фаз Месяца; вузкі серп Месяца ў першай ці апошняй фазе (спец.).

9. Паз прамавугольнага сячэння па канце дошкі для змацавання яе з другой дошкай (спец.).

◊

Тры чвэрці да смерці (разм.) — пра слабага, хворага чалавека, якому мала засталося жыць.

|| прым. чвэ́рцевы, -ая, -ае (да 2 і 7 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

гекта́р, ‑а, м.

Мера зямельнай плошчы ў метрычнай сістэме, роўная 100 арам, або 10 000 м².

[Фр. hectare.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ар, ‑а, м.

Мера зямельнай плошчы ў метрычнай сістэме, якая раўняецца 100 м²; адна сотая гектара.

[Фр. are.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кара́т, ‑а, М ‑раце, м.

Мера масы каштоўных камянёў, роўная 0,2 грама. Рубін у дзесяць каратаў.

[Араб. kirāt.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўдзесяці́ны, ж.

Уст. Былая мера зямлі, роўная палавіне дзесяціны. Усёй зямлі ў .. [Дразда] было толькі паўдзесяціны. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

полче́тверти ж.

1. (мера сыпучих тел) уст. асьмі́на, -ны ж.;

2. (мера жидкости) уст. паўга́рца м.;

3. в др. знач. паўчвэ́рці ж., паўчвэ́рткі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

га́рнец, га́рца, мн. га́рцы, га́рцаў, м.

Старая мера сыпкіх рэчываў, роўная 3,28 літра, а таксама пасудзіна такой ёмістасці.

Г. жыта.

|| памянш. га́рчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. га́рцавы, -ая, -ае.

Г. збор.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

штоф​I (мера) уст. штоф, род. што́фа м., паўга́рца, дзве ква́рты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

stopgap [ˈstɒpgæp] n.

1. заты́чка

2. часо́вая ме́ра;

serve as a stopgap служы́ць часо́вай ме́рай

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)