фаталі́зм
(фр. fatalisme, ад лац. fatalis = наканаваны; фатальны)
вера ў непазбежны лёс, у тое, што ўсё прадвызначана нейкай таямнічай сілай.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пракля́цце, ‑я, н.
Тое, што і праклён. — Пракляцце лютым катам ад мяне, Ад жонкі партызана перадай! Танк. О, пракляцце!.. За што мне Гэткі суджаны лёс? Бачыла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dice1 [daɪs] n. (pl. dice) косць (для гульні);
play dice гуля́ць у ко́сці
♦ The dice are loaded against him. Лёс супраць яго.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Нялёгкая (нілёхкая) ’нячыстая сіла’ (кіраўск., Нар. сл.), ’непераадоленая, шкодная сіла; злы лёс, д’ябальская сіла’ (Нас.). Табуізацыя на базе нялёгкі ’які цяжка перанесці’ (Нас.), гл. лёгкі; параўн. нячыстая < нячыстая сіла, някрытая ’тс’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кадыкало́гія
(ад лац. codex, -dicis = кніга + -логія)
дапаможная гістарычная дысцыпліна, якая вывучае гісторыю падрыхтоўкі, склад і лёс рукапіснай кнігі; раздзел кнігазнаўства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
unkind [ˌʌnˈkaɪnd] adj. нядо́бры, нядобразычлі́вы;
be unkind to smb. ке́пска абыхо́дзіцца з кім-н.;
Life has been unkind to him. Лёс быў да яго нялітасцівы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пабла́жлівы, ‑ая, ‑ае.
1. Нястрогі, непатрабавальны. Так з іх [настаўнікаў] паблажлівай дапамогай і закончыла Ева сямігодку. Асіпенка.
2. Мяккі, велікадушны. Лёс, які дагэтуль наносіў .. [Сімону] удары, стаў больш паблажлівым. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удачары́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго.
Прыняць у сваю сям’ю дзяўчынку на правах роднай дачкі. [Кулік:] — Сваіх дзяцей .. [Абрамава] не мела, дык удачарыла дзяўчынку, Тамару, але лёс малой незавідны... Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарту́на
(лац. fortuna, ад Fortuna = імя багіні шчасця, лёсу, удачы ў старажытнарымскай міфалогіі)
1) удача, поспех; шчаслівы лёс;
2) уст. багацце, маёмасць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Вы́рак ’адрачэнне; прыгавор’ (БРС, Байк.), выро́к ’лёс, доля; судовы прыгавор’ (Нас.). Запазычанне з польск. wyrok (Кюне, Poln., 115; Жураўскі, SlOr, 10, 40; Булыка, Запазыч., 74). Націск на другім складзе Кюне (там жа) тлумачыць уплывам ускосных склонаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)