мо́ршчыць, -чу, -чыш, -чыць; незак., што.

1. Збіраць у маршчыны (скуру, часткі твару).

М. лоб.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Утвараць складкі на гладкай паверхні.

Вецер моршчыць ваду.

|| зак. намо́ршчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 1 знач.) і змо́ршчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

pocierać

незак. паціраць;

pocierać czoło dłonią — паціраць лоб рукой

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

феранье́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Жаночае ўпрыгожанне з каштоўнымі камянямі, якое надзяваецца на лоб. Жамчужная фераньерка.

[Фр. ferronniére.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лабя́к 1 ’залобак’ (Янк. Мат.), ’вальма’ (Мат. Маг.), ’зашчытак у хляве’ (ДАБМ, к. 230), ’франтон’ (Мат. Гом.), лъбя́к ’тс’ ’падфрантонная сцяна ў будынку’ (міёр., Нар. сл.), ’вільчык’ (паст., Сл. паўн.-зах.) — рэгіянальнае ўтварэнне ад лоб 3 і суф. ‑ʼак. Гл. таксама лаба́к 1.

Лабя́к 2 ’прыстасаванне, якім рэгуляваўся ход плыта’ (Інстр. 3), лобя́к ’прыстасаванне, прыс, жардзіна, шост, якімі на лодцы адпіхваюць ад берага’ (ТС). Да лоб 1. Гл. таксама лаба́к 2.

Лабя́к 3, лабячок ’прыродны курганок на полі з жоўтага пяску’ (КЭС, лаг., Юрч., Вытв. сл.), лыбя́к ’схіл ці верх пагорка’ (Яўс.), лъбя́к ’зямельны ўчастак на высокім, адкрытым месцы, па якім дрэнна родзіць’ (Нар. сл.), ’незасеяны кавалак зямлі’ (Мат. Маг.) — рэгіянальнае ўтварэнне ад лоб 1 (гл.) і суф. ‑як. Сюды ж лыбікава́ты ’ўзгоркаваты’ (Яўс.).

Лабя́к 4 ’абібок, няўклюда’ (Мат. Гом.) — рэгіянальнае ўтварэнне ад лоб 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лабіду́да ’гультай, бяздзейнік, лодар’ (КЭС, лаг., КТС), ’абібок, няўклюда’ (Мат. Гом.) складанае экспрэсіўнае слова, утворанае ад лоб 1 (гл.) і дуда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паўма́ска, ‑і, ДМ ‑месцы; Р мн. ‑масак; ж.

Вузкая маска, якая закрывае толькі частку твару (звычайна лоб, бровы і нос).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акрапі́цца, акраплюся, акропішся, акропіцца; зак.

Пакрыцца кроплямі, пырскамі чаго‑н. Акрапіцца расою. □ Праўда, адразу і лоб і твар акрапіліся потам. Гамолка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ума́заць, ума́жу, ума́жаш, ума́жа; ума́ж; ума́заны; зак., што ў што.

1. Запэцкаць, забрудзіць.

У. лоб у сажу.

2. Уставіць, замацаваўшы чым-н. вязкім.

У. кацёл у печ.

|| незак. ума́зваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ума́званне, -я, н. (да 2 знач.) і ума́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ме́дны в разн. знач. ме́дный;

м. дрот — ме́дная про́волока;

~ная руда́ — ме́дная руда́;

м. купарва́с — хим. ме́дный купоро́с;

м. заво́д — ме́дный заво́д;

○ м. век — археол. ме́дный век;

◊ м. лоб — презр. ме́дный лоб

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мо́ршчыць

1. (лоб) rúnzeln vt, in Fálten zíehen* [légen]; rümpfen vt (нос);

2. (вопратку) Fálten máchen [wérfen*]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)