У раннім сярэдневякоўі ў Зах. Еўропе службовая асоба, якая прадстаўляла ўладу караля ў графстве. У час феад. раздробленасці ператварыліся ў незалежных буйных феадалаў. Пазней граф — дваранскі тытул; у Расіі ўведзены Пятром І у 18 ст.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
шах1, ‑а, м.
Тытул манарха ў некаторых краінах Усходу. // Асоба, якая носіць гэты тытул. [Даніла Платонавіч:] — Прачытаў гэтыя вершы шах, уладар краіны, і паклікаў паэта.Шамякін.
[Перс. šāh — цар.]
шах2, ‑а, м.
У шахматнай гульні — нападзенне якой‑н. фігуры або пешкі на караля праціўніка. — А мы, — сказаў Ігнат, — канём аб’явім шах.Корбан.
•••
Вечны шах — безупынныя нападзенні адной або некалькіх фігур на караля праціўніка, ад якіх кароль не можа пазбавіцца і вымушаны паўтараць адны і тыя ж хады.
[Перс. šāh — цар.]
шах3, выкл.
1. Ужываецца гукапераймальна для абазначэння шумных адрывістых гукаў. [Толік] перахапіў далонню палатно касы на сярэдзіне, каб лягчэй было падтачыць і — ужо глушэй азвалася рэха: Шах! Шах! Шах!Капыловіч.Чутно было, як правальваўся пад дзядзькавымі нагамі снег: шах! шах! шах!М. Стральцоў.— Шах-шах, шах-шах, — праходзілі.. [салдаты] роўнымі радамі.Арабей.
2.узнач.вык.Разм. Ужываецца паводле знач. дзеясл. шахаць — шахнуць. На спіну ўпаў, гатовы к бою, І — шах арла ён [заяц] з усіх сіл!Колас.Глянуў скоса страшны шах — Галованька з плячэй — шах.Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паладзі́н
(іт. paladino, ад лац. palatinus = прыдворны саветнік)
1) рыцар са світы караля або феадальнага ўладара ў сярэдневяковай Еўропе;
2) перан. чалавек, адданы якой-н. ідэі, справе, асобе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
production[prəˈdʌkʃn]n.
1. вытво́рчасць, вы́раб;
oil production здабы́ча на́фты;
mass produc-tion ма́савая вытво́рчасць;
a production line пато́чная лі́нія
2. праду́кцыя
3. пастано́ўка;
a new production of “King Lear” но́вая пастано́ўка «Караля́ Лі́ра»
♦
on production of smth.fml пры прад’яўле́нні чаго́-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дзевя́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Рмн. ‑так; ж.
1. Лічба 9. Напісаць прыгожа дзевятку.//Разм. Назва розных прадметаў (круга ў мішэні, тралейбуса маршруту № 9 і пад.), якія нумаруюцца лічбай 9. Трапіць у дзевятку. Прыехаць дзевяткай.
2.Разм. Група з дзевяці чалавек або з дзевяці аднародных прадметаў. Строем, важка, як на парадзе, дзевяткамі плылі самалёты.Алешка.
3. Ігральная карта з дзевяццю ачкамі. — Добрыя карты! — шапнуў Зязюльскі, глянуўшы на званковую дзевятку і на храстовага караля.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГЕО́РГА ЗЯМЛЯ́,
востраў у архіпелагу Франца Іосіфа Зямля. Пл. больш за 2,7 тыс.км². Выш. да 416 м. На б. частцы тэр. покрыўныя ледавікі. Адкрыты ў 1880 англ. экспедыцыяй Лі Сміта. Названы ў гонар прынца Уэльскага Георга (у далейшым англ.караля Георга V).