◎ Нага́баць, нагибаці ’знайсці, натрапіць’ (Федар. 2, 45), нагибаты ’знайсці, назбіраць’ (драг., Жыв. сл.), нагабиты ’нагнаць, спасцігнуць’ (Клім.), нагибаті ’сустрэць’ (беласт., Сл. ПЗБ). Ст.-бел. нагабати (накгабати) ’прыгнятаць’ (1388 г.) Булыка (Лекс. запазыч., 37) лічыць паланізмам, што пры наяўнасці зыходнай формы ў іншых славянскіх мовах цяжка давесці. Значэнне ’прыгнятаць’ выводзіцца з ’нападаць’ і узыходзіць да ’хапаць, браць’, характэрна для габиць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
згу́ба, -ы, мн. -ы, -аў, ж. (разм.).
1. Смерць, гібель, знішчэнне.
Берагчы лес ад згубы.
2. Тое, што з’яўляецца прычынай гібелі ці няшчасця для каго-, чаго-н.
Марозы — з. для кветак.
3. Тое, што згублена, страчана.
Знайсці сваю згубу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абню́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
1. Панюхаць з усіх бакоў.
Мядзведзь абнюхаў барсукову нару і пайшоў.
2. Знайсці, нюхаючы; знюхаць.
Сабака абнюхаў след.
3. перан., разм. Агледзець, выведаць.
Суседка ўсё абнюхала.
|| незак. абню́хваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
нагле́дзець (заўважыць, знайсці) erspähen vt, erblícken vt; разм fínden* vt; áuswählen vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
адкапа́ць
1. áusgraben* vt;
2. разм (адшукаць, знайсці) áusgraben* vt, áusfindig máchen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
збыць, збу́ду, збу́дзеш, збу́дзе; збыў, збыла́, -ло́; збудзь; збы́ты; зак., каго-што.
1. Знайсці збыт чаму-н., прадаць.
З. тавар.
2. Пазбавіцца, вызваліцца ад каго-, чаго-н. (разм.).
З. з рук.
З. бяду з галавы.
|| незак. збыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
znaleźć
зак. знайсці;
znaleźć pracę — знайсці працу;
znaleźć wyjście z sytuacji — знайці выйсце са становішча;
znaleźć grób (śmierć) — спаткаць смерць;
znaleźć wspólny język — знайсці агульную мову;
znaleźli durnia (frajera)! разм. знайшлі дурня!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
бязме́сячны, ‑ая, ‑ае.
Не асветлены месяцам, без месячнага святла. Ноч выдалася бязмесячная. Лягчэй было заблудзіцца, чым знайсці парашуты. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утылізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
Знайсці (знаходзіць) прымяненне чаму‑н., ужыць (ужываць) з карысцю. Утылізаваць адходы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Асто́ркнуць, осто́ркнуты ’спыніцца, пасяліцца, знайсці дах’ (Клімч.). Няясна. Магчыма, да таркаць ’штурхаць, дакранацца’, але семантычна незразумела. Можа да польск. usterknąć ’спатыкнуцца, спаткаць нейкія цяжкасці’?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)