шырачэ́зны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вельмі шырокі. Нёман ператварыўся ў шырачэзную, як акінуць вокам, рэчку. Пальчэўскі. Сінь у шырачэзных вокнах цэха пасвятлела, рассеялася. Хадкевіч. Марак красаваўся ў шырачэзным клёшы. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мача́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Вехаць для змывання гразі. Мыць плечы мачалкай. □ Юрка даў Люсі мачалку, другой узброіўся сам, і яны ўдваіх пачалі шараваць бітоны. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наспе́х, прысл.
Спяшаючыся, паспешліва. Умыўшыся, Даніла наспех паснедаў і выйшаў на двор. Краўчанка. Часам бацька перасылаў дадому наспех напісаную пісульку. Даніленка. Камандзіры сабраліся на нараду каля наспех зробленага будана. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыазёрны, ‑ая, ‑ае.
Размешчаны паблізу возера. Кастусь адразу адчуў, што сена свежае, нядаўна прывезенае сюды з прыазёрнага лугу. Марціновіч. Зранку да вечара ў густым прыазёрным чароце крычалі дзікія качары. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́цікі, ‑аў; адз. боцік, ‑а, м.
1. Памянш. да боты.
2. Від жаночага абутку. Волька пераабулася ў боцікі, апранула паліто, і.. [дзяўчаты] выйшлі з пакоя. Даніленка.
3. Тое, што і аканіт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заду́млівы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і задуменны. Арцём, Захаравіч любіў дачку, ціхую, задумлівую, прыгожую дзяўчыну. Шамякін. Твары людзей былі стомленыя, задумлівыя. Шчарбатаў. Высокія сосны сустрэлі Сашку ціхім, задумлівым шумам. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дальнаба́чны, ‑ая, ‑ае.
Здольны прадбачыць вынікі чаго‑н.; празорлівы. [Гардзееў] па-свойму аказаўся дальнабачным і загадзя падаў заяву аб звальненні па ўласнаму жаданню. Даніленка. // Які вызначаецца прадбачлівасцю. Дальнабачны план. Дальнабачнае рашэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́пырхнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Раптоўна ўзляцець, вылецець адкуль‑н. // перан. Разм. Пакінуць што‑н., пераехаўшы ў другое месца. Міналі гады, і неяк непрыкметна выпырхнуў з бацькоўскага гнязда Максім. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яршы́цца, ‑шуся, ‑шышся, ‑шыцца; незак.
1. Натапырвацца, нахохлівацца (пра птушак). У густым голлі ігрушы яршыліся вераб’і. Даніленка.
2. перан. Станавіцца яршыстым, задзірлівым. — Не яршыся.. Панадзішся піць — святаў не заўважыш. Калодзежны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надрэ́з, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. надрэзаць.
2. Надрэзанае месца. Хірург робіць асцярожна надрэз, расшыраючы рану. «Звязда». Хлопчык паказаў дзеду на шматлікія надрэзы, што віднеліся на многіх дрэвах. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)