ВО́ЛЬФА ЛІК,

характарыстыка (індэкс) сонечнай актыўнасці. Абазначаецца W. Вызначаецца як W = f+10g, дзе f — агульны лік сонечных плям, g — лік утвораных імі груп, бачных на Сонцы ў дадзены момант часу. Уведзены ў 1848 швейц. астраномам Р.Вольфам.

т. 4, с. 270

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

генацы́д

(фр. génocide, ад гр. genos = род + лац. caedere = забіваць)

знішчэнне асобных груп насельніцтва па расавых, нацыянальных або рэлігійных матывах (параўн. Халакост).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

рэцыпро́кны

(лац. reciprocus)

які вяртаецца;

р-ая інервацыя — рэфлекторны механізм, які забяспечвае інервацыю ўзаемазвязаных груп шкілетных мышцаў, што ўдзельнічаюць у ажыццяўленні складаных каардынаваных рухаў (хадзьба, бег і інш.);

р-ыя скрыжоўванні — два тыпы скрыжоўванняў адных і тых жа зыходных груп жывёл або раслін, якія адрозніваюцца толькі палавой прыналежнасцю бацькоўскіх пар.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гамапла́зія

(ад гама- + гр. plasis = ляпіць)

падобная будова органаў, якая развіваецца ў розных груп жывёл пад уплывам прыстасавання да аднолькавых умоў існавання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хемара́са

(ад хема- + раса)

унутрывідавая таксанамічная катэгорыя на ўзроўні папуляцый або іх груп, якая істотна адрозніваецца па якой-н. характарыстыцы абмену рэчываў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АГА́

(цюрк. пан, старэйшы брат),

тытул малодшых і сярэдніх военачальнікаў у Асманскай імперыі. Надаваўся таксама камандзіру янычараў і начальнікам некаторых груп прыдворных слуг, часам генеральскі чын (напр., янычарскі ага). У сучаснай Турцыі форма звароту да заможнага землеўладальніка, радзей — складовая частка імя.

т. 1, с. 68

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

паліме́ры

(гр. polymeres, ад polys = шматлікі + meros = частка)

высокамалекулярныя хімічныя злучэнні, якія складаюцца з аднародных, што паўтараюцца, груп атамаў і шырока прымяняюцца ў тэхніцы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ва́рна

(санскр. warna = якасць, колер, катэгорыя)

кожная з чатырох саслоўных груп у Стараж. Індыі — брахманы, кшатрыі, вайшыі, шудры, — з якіх пазней развіліся касты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АКСІКІСЛО́ТЫ,

карбонавыя кіслоты, у малекулах якіх ёсць карбаксільная (-COOH) і гідраксільная (-OH) групы. Паводле ўзаемнага размяшчэння гэтых груп адрозніваюць α-, β-, γ-, S-A. Адыгрываюць вял. ролю ў біяхім. працэсах раслінных і жывых арганізмаў, напр. лімонная кіслата, малочная кіслата, саліцылавая кіслата, яблычная кіслата.

т. 1, с. 206

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕРТРА́Н (Bertrand) Жазеф Луі Франсуа

(11.3.1822, Парыж — 3.4.1900),

французскі матэматык. Чл. Парыжскай АН (з 1856), замежны ганаровы чл. Пецярбургскай АН (з 1896, чл.-кар. з 1859). З 1862 праф. Калеж дэ Франс. Навук. працы па матэм. аналізе, тэорыі груп. Аўтар падручнікаў па матэматыцы.

т. 3, с. 123

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)