2. (дамаганне, прэтэнзія) Ánspruch m -(e)s, -sprüche (чаго-н. auf A); Fórderung f -, -en, Ánforderung f -, -en; Belánge pl;
празме́рнае патрабава́ннеÁnsinnen n -s;
адмо́віцца ад сваі́х патрабава́нняў von séinen Fórderungen [Ánforderungen] Ábstand néhmen* [ábrücken];
выстаўляць высо́кія патрабава́ннікаму-н. hóhe Ánforderungen an j-n stellen;
адпавяда́ць высо́кім патрабава́нням den hóhen Ánforderungen entspréchen* [gerécht wérden];
3. (дакумент) Bestéllzettel m -s, -; Bestéllung f -, -en (нашто-н. auf A)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
áuflegen
vt
1) накла́дваць
2) выдава́ць, выпуска́ць (кнігу)
3) выстаўля́ць, выклада́ць (для паказу)
4) усклада́ць, наклада́ць
j-m éine Stráfe ~ — накла́сці пакара́нне на каго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Заста́ва ’месца ўезду ў мясцовасць і яго ахова’. Рус., укр.застава ’тс’, укр. яшчэ ’залог; харугва’, польск.zastawa ’заслон’, уст. ’залог’, ’сталовы прыбор’, ’плаціна’, серб.-луж.zastawa ’шчыт (у плаціне)’, в.-луж. яшчэ ’залог’, чэш.zástava ’залог’, кніжн. ’сцяг, харугва’, ’натуральная перашкода з дрэў, крыг і г. д.’, славац.zástava ’сцяг’, уст. ’залог’, славен.zastȃva ’сцяг’, ’залог’, ’укладка’, серб.-харв.за̑става, за̏става ’сцяг’, балг.заста̀ва ’застава’, ’хмара, што закрывае сонца’. Ст.-рус.застава ’атрада які ахоўвае войска на маршы ці на месцы’ (XII–XV стст.), ’пост пры ўездзе ў мясцовасць’ (XVI–XVII стст.). Утворана ў прасл. з тэмай ‑a ад дзеяслова zastaviti, прэфіксальнага вытворнага ад staviti (гл. ставіць) ’ставіць нешта на шляху, выстаўляць нешта’ з далейшай спецыялізацыяй значэння ва ўсх.-слав. мовах (> балг.). Шанскі, 2, З, 63, БЕР, 1, 611.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
святло́, -а́, н.
1. Прамяністая энергія, якая робіць навакольны свет бачным; электрамагнітныя хвалі ў інтэрвале частот, што ўспрымаюцца зрокам.
Сонечнае с.
Пры святле месяца.
С. свечкі.
2. Тая або іншая крыніца асвятлення.
Запаліць с.
Уключыць электрычнае с.
Стаць бліжэй да святла.
Устаць да святла (да ўсходу сонца, да світання).
3. Светлае месца, блік на карціне, у адрозненне ад ценю.
Кантрасты святла і ценю.
4.перан., чаго. Тое, што робіць зразумелым навакольны свет, што дае пачатак чаму-н. радаснаму, робіць шчаслівым жыццё.
С. яго ідэй відаць ва ўсіх кутках зямлі.
С. дабра.
5.перан. Ззянне, бляск вачэй, радасна-ўзбуджаны выраз твару пад уплывам якога-н. пачуцця.
На твары відаць было с. пяшчоты.
◊
Праліць святлона што (кніжн.) — растлумачыць што-н.
У святлечаго — зыходзячы з пэўнага пункту гледжання на каго-, што-н.
У святлеякім (выстаўляць, падаваць і пад.) — у якім-н. выглядзе.
У чорным святле (бачыць, падаваць што-н.) — змрочным, непрыглядным.
|| прым.светлавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
С. сігнал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прапанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак.
1.каго-што і зінф. Заявіць (заяўляць) аб гатоўнасці, жаданні памагчы, зрабіць паслугу, даць у чыё‑н. распараджэнне што‑н. Прапанаваць свае паслугі. □ Паходня прапанаваў мне пасяліцца ў яго, і я з удзячнасцю згадзіўся.Хадкевіч.Яўхім прапанаваў .. [Антосю] свайго каня, каб навазіць дроў.Чарнышэвіч.
2.што і здадан.сказам. Выказаць (выказваць), унесці (уносіць) прапанову, параіць (раіць). Новы старшыня на праўленні прапанаваў: пакуль яшчэ падмерзлае балота трымае, на поле навазіць торфу!Карпюк.— Пагуляем сёння разам, — Прапануе ўсім Васіль.Ставер.//каго-што. Выставіць (выстаўляць) чыю‑н. кандыдатуру, рэкамендаваць. Прапанаваў кандыдатуру Дзіміна сам дырэктар, і таму яе лёгка падтрымалі, хоць Дзімін і адмаўляўся.Карпаў.
Прапанаваць руку (і сэрца)каму — прасіць стаць сваёй жонкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэманстрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
1. Прымаць удзел у дэманстрацыі (у 1 знач.). Сымон Чуйка тады, калі была дэманстрацыя ў гарадку, таксама быў там. Ён дэманстраваў разам з усімі.Чорны.
2.што. Паказваць што‑н. публічна, наглядным спосабам. Дэманстраваць новы кінафільм. Дэманстраваць свае дасягненні на выстаўцы. □ Давялося з вобласці запрасіць лектараў, якія адразу ж перад людзьмі дэманстравалі працэс абнаўлення абразоў, растлумачвалі недарэчнасць боскіх пісьмаў.Сабаленка.// Знарок падкрэсліваць, выстаўляць напаказ што‑н. Калі паміж Васілём і Аўгінняю вынікалі нелады, Аўгіння на злосць Васілю, сумыслу дэманстравала сваю прывязанасць да Алесі.Колас.Міхал зразумеў, што тут яму не рады, баяцца яго і нават дэманструюць сваю непрыязнасць.Карпаў.
3.што. Сведчыць пра што‑н., паказваць сабой на што‑н. Дзяржаўны бюджэт Савецкага Саюза наглядна дэманструе перавагі сацыялістычнай сістэмы гаспадаркі перад капіталістычнай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)