выделя́ть несов.

1. (обособлять, отбирать) вылуча́ць; выбіра́ць;

2. (имущество и т. п.) выдзяля́ць;

3. перен. (выдвигать) вылуча́ць;

4. физиол. выдзяля́ць;

5. хим., физ. вылуча́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́бар, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. выбіраць — выбраць.

2. Аб тым, хто выбраны, што выбрана. Адобрыць чый-небудзь выбар.

3. Магчымасць выбраць. Багаты выбар тканін. □ Выбар ёлак быў багаты. Вочы дзяцей разбягаліся ва ўсе бакі. Бядуля.

•••

Без выбару — без разбору, не выціраючы. [Бядуля] чытаў усё цікавае, без выбару і плана. Каваленка.

(Прадаваць, аддаваць) на выбар — прадаваць, аддаваць з правам выбару.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

извлека́ть несов.

1. (доставать из чего-л.) дастава́ць; выця́гваць; выма́ць;

2. (выбирать материалы, цитаты) выбіра́ць;

извлека́ть ну́жные цита́ты из кла́ссиков выбіра́ць патрэ́бныя цыта́ты з кла́сікаў;

3. (добывать) здабыва́ць;

извлека́ть сок из расте́ний здабыва́ць сок з раслі́н;

4. (получать, приобретать) атры́мліваць;

извлека́ть по́льзу атры́мліваць кары́сць;

извлека́ть уро́ки атры́мліваць уро́кі;

5. мат. здабыва́ць; см. извле́чь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГАРАДЗЕ́ЛЬСКІ ПРЫВІЛЕ́Й 1413,

заканадаўчы акт, які юрыдычна замацоўваў Гарадзельскую унію 1413, выдадзены ад імя караля Польшчы Ягайлы і вял. кн. ВКЛ Вітаўта. Меў на мэце ўмацаванне і пашырэнне каталіцызму ў ВКЛ. Касцёл і каталіцкі клір набывалі правы і свабоды, як і ў Польскім каралеўстве. Паны і шляхта ВКЛ, якія прымалі каталіцкую веру і атрымлівалі гербы, маглі карыстацца прывілеямі, як і польск. паны і шляхта, набывалі права на свабоднае распараджэнне сваёй маёмасцю і атрыманне спадчыны. Прадугледжвалася ўвядзенне пасад ваяводы і кашталяна ў Вільні, Троках і інш. месцах. Кіруючыя дзярж. пасады маглі займаць выключна феадалы-католікі. Гарадзельскі прывілей замацаваў парадак: пасля смерці Вітаўта паны і шляхта ВКЛ не мелі права выбіраць вял. князя без згоды Ягайлы і польск. феадалаў, а тыя пасля смерці Ягайлы — выбіраць караля без згоды Вітаўта, паноў і шляхты ВКЛ.

Літ.:

Белоруссия в эпоху феодализма: Сб. док. и материалов. Мн., 1959. Т. 1. С. 115—118;

Юхо І. Крыніцы беларуска-літоўскага права Мн., 1991. С. 32—35.

І.А.Юхо.

т. 5, с. 39

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

wydzielać

незак.

1. вылучаць; выбіраць; выдзяляць; даваць;

2. біял. выдзяляць;

3. фіз. хім. вылучаць;

wydzielać zapach — пахнуць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

przebierać

незак.

1. пераапранаць;

2. перабіраць, выбіраць;

przebierać owoce — перабіраць фрукты;

przebierać w chłopcach — перабіраць хлопцаў;

nie przebierać w środkach — не грэбаваць [ніякімі] сродкамі;

nie przebierać w słowach — не выбіраць словы;

3. перабіраць; варушыць;

przebierać palcami — перабіраць пальцамі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Скаль ж. р. ‘перадавы атрад пчол, які перад раеннем вылятае шукаць, выбіраць новае месца для новага роя’ (гродз., дзятл., баран., свісл., Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл., Сл. Брэс., Анох., Янк. 2, Байк. і Некр., Нар. сл.), скала́ (Анох., Сцяшк., Сцяц.), ска́льлі (Нар. сл.), ска́лля (Анох.), скалля́, ска́ля (З нар. сл.), скалі (Інстр. 1; мазыр., Архіў БЭЛА), ска́ло н. р. (Сл. Брэс.) ‘тс’, скалява́ць ‘шукаць, выбіраць (пра пчол — новае месца перад раеннем)’ (Байк. і Некр., Янк. 2, Анох., Маш., Нар. сл.), скалі́ць (Некр., З нар. сл.), ско́ліваць (Нар. сл.) ‘тс’. Укр. скаль м. р., ска́ла ‘тс’, дыял. палес. скаль ‘пчала-разведчык’, рус. скалья́ зборн. ‘перадавы атрад пчол; пчолы-разведчыкі’, польск. skal м. р. ‘скаль’, skała, skarły ‘скаль’, н.-луж. дыял. skal ‘пчаліная матка’. Прасл. *jьskalь, дэрывата суф. ‑(a)lь ад дзеясл. *jьskati, гл. іскаць, параўн. іншыя назвы: іск, іска́, по́іск, по́іска (ЛА, 1). Гл. Ніканчук, БЛ, 6, 68 і наст.; Борысь, Etymologie, 225–227; ЭССЯ, 8, 237–238.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

evil​1 [ˈi:vl] n. fml

1. зло; лі́ха;

good and evil дабро́ і зло;

the struggle of good against evil барацьба́ дабра́ са злом

♦

choose the lesser of two evils выбіра́ць з дзвюх бед ме́ншую

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

папрака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго, чым і без дап.

Выказваць дакор, нездавальненне чым‑н., дакараць каго‑н. — Ты б, Макар, хоць бы ў святы дзень крыху ласкавейшым быў, — папракае яго цётка. Жычка. — Я паступаю на работу, — Міця стараецца гаварыць спакойна. — Хопіць папракаць мяне хлебам. Навуменка. // Абвінавачваць у чым‑н., асуджаць за што‑н. [Калатухін:] Я прашу, капітан, абдумана выбіраць словы! Хто дрыжыць, каго вы папракаеце ў трусасці?!.. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выбіра́нне ср.

1. в разн. знач. выбира́ние; (материалов, цитат — ещё) извлече́ние; (путём голосования — ещё) избира́ние;

2. отбо́р м.;

3. копа́ние;

4. убира́ние, убо́рка ж., собира́ние, сбор м.;

1-4 см. выбіра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)