стэнакарды́я, ‑і, ж.

Прыступ рэзкага болю ў вобласці сэрца з прычыны спазмы сасудаў сэрца; грудная жаба. Доктар заключыў, што ў Андрэя стэнакардыя, і адразу накіраваў у палату. Кандрусевіч.

[Ад грэч. stenos — вузкі, цесны і kardia — сэрца.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сума́рны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн.

1. Які з’яўляецца сумай чаго‑н., атрыманы ў выніку складання. Сумарная прадукцыя трэстаў. Сумарная магутнасць электрастанцый вобласці.

2. Не канкрэтызаваны, абагульнены. Сумарнае апісанне фактаў.

[Ад лац. summarius.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэтра́рхія, ‑і, ж.

1. У Старажытнай Грэцыі — чацвёртая частка вобласці, якой кіраваў тэтрарх.

2. У Рымскай імперыі — падзел улады паміж чатырма правіцелямі, якія кіравалі рознымі часткамі імперыі; чатырохуладдзе.

[Грэч. tetrarchia — чатырохуладдзе.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сеньяры́я, ‑і, ж.

Гіст.

1. У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — вобласці, якая належала сеньёру (у 1 знач.).

2. У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — выбарны орган дзяржаўнай улады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Hérzbeklemmung

f -, -en

1) мед. спа́змы ў во́бласці слю́ца

2) пачуццё трыво́гі (у сэрцы)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

спінны́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да спіны; які знаходзіцца на спіне, у вобласці спіны. Спінныя пазванкі. Спінныя плаўнікі.

•••

Спінная струна гл. струна.

Спінны мозг гл. мозг.

Спінны хрыбет гл. хрыбет.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тата́ры, -аў, адз. тата́рын, -а, м.

1. Народ, які складае асноўнае насельніцтва Рэспублікі Татарстан.

2. Назва некаторых цюркамоўных народаў, якія насяляюць асобныя вобласці ў Паволжы, Сібіры і іншых месцах.

3. Назва розных цюркскіх і мангольскіх плямён, якія аб’ядналіся ў 13—15 стст. у адзіную дзяржаву — Залатую Арду.

|| ж. тата́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. тата́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Праванса́ль ’соус з яечных жаўткоў і алею з дабаўленнем воцату, гарчыцы і іншых вострых прыпраў’ (ТСБМ). З рус. прованса́ль ’тс’, дзе ад франц. á la provençale, літар. ’соус, які зроблены па-правансальскі’ ад назвы вобласці ў Францыі Provence.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ві́шанка ’матрац’ (Мат. Гом.). Ад *вішаны пры дапамозе суф. ‑ка. *Вішаны ў сваю чаргу узыходзіць да віш 1 (гл.). Параўн. заўвагу Махэка₂ (691), што ў Ходскай вобласці vyšovku (дэрыват ад *višь) ужываюць пасля сушкі для вырабу матрацаў і сеннікоў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

актыві́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Актыўны член якога‑н. калектыву; грамадою работнік. [Бацька], даваенны калгасны актывіст, перадавы ў вобласці жывёлавод, загінуў у партызанах. Кавалёў. [Ніна] з працавітай сям’і: ведаю бацьку яе, актывіста з суседняй вёскі. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)