прагнаты́я

(ад гр. pro = наперад + gnathos = сківіца)

няправільны прыкус у чалавека, выкліканы празмерным развіццём верхняй сківіцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

па́луба, ‑ы, ж.

Суцэльнае гарызантальнае перакрыцце ў выглядзе падлогі на судне. Параход ідзе бліжэй да абрыву, і з верхняй палубы відаць вуліцы вёсак. Шамякін. Паруснік, старая пасудзіна, на палубу якой.. нават партовыя грузчыкі ступалі неахвотна, выдаваўся.. [Тапурыю] цяпер прыгожым. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Строп 1 ‘канат, трос’ (ТСБМ). Праз рус. строп ‘тс’ з гал. strop, н.-ням. stropp ‘тс’. Гл. Фасмер, 3, 782.

Строп 2 ‘стык бакоў страхі’ (ТСБМ, кіраў., Нар. сл.; Шушк.; барыс., Шн. 2), ‘страха’ (Байк. і Некр., Нас.), ‘столь’ (Нас., Жд. 3, Маш., Зеньк.), ‘верх страхі пад вільчыкам’ (Касп., Барад., ТС, ЛА, 5), ‘накладка на верхняй частцы саламянай страхі’ (Скарбы), ‘прастора паміж верхняй часткай страхі і верхняй часткай крокваў’ (Тарн.), страпа́ ‘кроквы’ (паст., Сл. ПЗБ). Укр. стріп ‘страха; столь’, рус. пск., зах. строп ‘страха, гарышча, столь’, польск., чэш., славац. strop, славен. stròp ‘столь, кроквы, франтон’, балг. строп ‘гарышча, ярус’, ст.-слав. стропъ ‘страха; столь’. Прасл. *stropъ (магчыма, з *sropъ, з ‑t‑ устаўным, параўн. востраў, струга) параўноўваецца з ст.-ісл. hróf ‘страха; паветка’, англ.-сакс. hróf, англ. roof, ірл. cro ‘агароджа, перагародка, хлеў, хаціна’ (< *cropo‑) (гл. Траўтман, 309; Фасмер, 3, 781 з іншай літ-рай), якія да і.-е. *kʼrā‑po; сюды ж з іншым суф. гоц. hrot (< *kʼrā‑do) ‘страха’; гл. Борысь, 581; Сной₁, 616. Менш прымальным лічыцца параўнанне з лат. straps ‘выцягнуты, прамы’, нов.-в.-ням. straff тугі’, літ. stir̃ptí, stirpstù ‘падрастаць’ (гл. Мюленбах-Эндзелін, 3, 1081; Младэнаў, 613) або з грэч. ἐρἐφω ‘накрываю’, όροφή ‘страха’ (Махэк₂, 583).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

па́садка

1. Небяспечнае, непрыкметнае і глыбокае месца; незакапаны калодзеж без верхняй часткі зруба (Слаўг.).

2. Пастка для пацукоў, ваўкоў, лісіц (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

пакло́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Нахіленне галавы або верхняй часткі тулава ў знак прывітання, удзячнасці, пакорнасці і пад.

Нізкі п.

Зямны п. (да зямлі). Адбіваць паклоны (кланяцца). Біць паклоны (кланяцца ў час малітвы).

2. перан. Пажаданне дабра, шчасця, прывітанне.

Паслаць, перадаць п. каму-н.

◊

Ісці з паклонам да каго (разм.) — звяртацца з просьбай аб дапамозе, садзейнічанні да каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бу́фы, буф; адз. няма.

Пышныя і частыя зборкі ў верхняй частцы рукава. Лёдзя нават угаворвала маці надзець белае плацце, але тая не згадзілася і адзела сіні любімы касцюм — клёшную спадніцу з махрамі.. і кароткі пінжачок з буфамі і вузкім рукавом. Карпаў.

[Ад фр. bouffer — надзімацца, натапырвацца (пра матэрыю).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэкто́ніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Спец.

1. Раздзел геалогіі, які вывучае структуру, рух, дэфармацыю і развіццё якога‑н. участка зямной кары і верхняй мантыі Зямлі.

2. У архітэктуры — асаблівасці ўзаемаразмяшчэння частак будынка і суадносіны яго форм і прапорцый; архітэктоніка.

[Ад грэч. tektonikē — будаўніцтва.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

антымусо́н

(ад анты- + мусон)

уяўнае перанясенне паветра ў верхняй трапасферы над мусонным перанясеннем у адваротным яму напрамку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бюст

(фр. buste)

1) скульптурная выява чалавека да пояса (галавы і верхняй часткі цела);

2) жаночыя грудзі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

машыкулі́

(фр. mâchicoulis)

навясныя байніцы ў верхняй частцы сцен і веж сярэдневяковых умацаванняў, пазней элемент архітэктурнага дэкору.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)