пашавялі́цца, ‑вялюся, ‑велішся, ‑валіцца; зак.
Злёгку парухацца, паварушыцца. У калысцы пашавялілася дзіця. □ Ціхан быццам ачнуўся, пашавяліўся, але застаўся на месцы. Сташэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́музам, прысл.
Разм. Усе разам, усе адразу; агулам. На параход грузіліся гамузам, быццам людзі баяліся, што той не забярэ ўсіх. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дасе́ўкі, ‑севак; адз. няма.
Завяршэнне сяўбы. Спраўляць дасеўкі. □ — Сёння робім дасеўкі, таварыш камісар, — сказаў Кастусь, як быццам рапартуючы. — Апошнія гоні. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укапа́ны і уко́паны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад укапаць.
•••
Як (нібы, быццам) укапаны (укопаны) — зусім нерухома (стаць, спыніцца і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чачо́ткавы, ‑ая, ‑ае.
Зроблены з чачоткі 2. Чачоткавая шафа. □ А як выйшаў Вяль з чачоткавай дубінай, Замахнуўся, — быццам тысяча вятроў. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГА́НГА,
у старажытнаіндыйскай міфалогіі нябесная рака, якая спусцілася на зямлю, увасабленне інд. р. Ганг. Калі Ганга падала з неба, яе прыняў на сваю галаву Шыва (каб не разбурала цяжарам зямлю), а з яго галавы рака сцякала ўніз ужо сямю патокамі. Шануецца індусамі як свяшчэнная, яе воды быццам бы ачышчаюць ад грахоў, збаўляюць ад хвароб. Гал. цэнтры паломніцтва — Хардвар, Алахабад, Варанасі, Сагар і інш.
т. 5, с. 21
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ *Нясе, нысэ ’быццам’, нэсёбе ’як бы, быццам’ (Сл. Брэс.). З ⁺не‑се, дзе се узыходзіць да дэйктычнай часціцы *se з асноўным значэннем ’бач’ (ESSJ SG, 2, 595), гл. се© у ⁺не‑се‑б(е) апошняя частка з бо, параўн. сыба ’няўжо’ (Сл. Брэс.), укр. себто ’менавіта’ (< се-бо-го) і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гном
(ням. Gnom, ад н.-лац. gnomus)
1) пачварны карлік у заходнееўрапейскай міфалогіі, які быццам бы ахоўвае падземныя скарбы;
2) перан. тое, што і карлік 1.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
трансцэндэнта́льны
(с.-лац. transcendentalis, ад лац. transcendens, -ntis = які выходзіць за межы)
які датычыць абстрактных, быццам бы незалежачых незалежных ад вопыту з’яў (у ідэалістычнай філасофіі Канта).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прага́лак, ‑лку, м.
Тое, што і прагаліна. Урэшце на прагалак між дрэў унізе выбегла лёгкая паласатая постаць на выгляд быццам падлетка. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)