жардзяны́, ‑ая, ‑ое.
Зроблены з жардзін. Сонныя вароны відны былі на жардзяных загарадзях ля паплавоў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канчу́к, ‑а́, м.
Разм. Раменны бізун. Хлопцы карчмара былі гультаі, і Борух.. паганяў іх канчуком. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўсагну́ты, ‑ая, ‑ае.
Трохі, не зусім сагнуты. Рукі ў .. [цёткі] былі агрубелыя, з паўсагнутымі калянымі пальцамі. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наедине́ нареч. сам-на́сам; (в одиночестве) на адзіно́це, на само́це;
быть наедине́ быць аднаму́ (адно́й, адны́м);
мы бы́ли наедине́ мы былі́ адны́;
поговори́м наедине́ пагаво́рым сам-на́сам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
аканто́ды
(н.-лац. acanthodei, ад гр. akantha = калючка)
група вымерлых акулападобных рыб, на плаўніках якіх, акрамя хваставых, былі моцныя калючыя шыпы; жылі ў палеазоі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гале́ра
(іт. galera)
старадаўняе драўлянае вёславае ваеннае судна, на якім у Зах. Еўропе веслярамі былі нявольнікі, часта катаржнікі;
саслаць на галеры — саслаць на катаргу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
галія́рды
(ст.-фр. goliards)
вандроўныя акцёры (ваганты) у сярэдневяковай Францыі, якія былі аўтарамі і выканаўцамі сатырычных, любоўных, застольных песень, пародый на царкву і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Дабра́нач ’добрай ночы’ (БРС, Нас., Касп.). Укр. добра́ніч. Паводле Кюнэ (Poln., 51), запазычанне з польск. dobranoc (аб запазычанні сведчыць, паводле Кюнэ, націск). Усх.-слав. словы па форме (‑ноч замест ‑ноц) былі адаптаваны да адпаведных сваіх лексем. Параўн. дабра́нец (гл.), дабра́нац (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мыхта́йка ’гальштук’ (драг., З нар. сл.). З польск. miktajza ’тс’, якое з англ. necktie ’тс’, якое на Палессі асацыіравалася з дзеясловам мыхтітэ ’мігацець’: колеры на гальштуках звычайна былі яскравыя і мігацелі ў вачах. Гл. таксама міктайза (Глінка, Бел.-польск. ізал., 30).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Патэ́нт ’пісьмовае пасведчанне або грамата на права’ (Нас., ТСБМ). З польск. patent ці з рус. патент, якія праз ням. Patent былі запазычаны з франц. lettre patente, а апошняе з с.-лац. litterae patentes ’адкрыты ліст’ (Фасмер, 3, 216; SWO, 1980, 556).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)