1. Які складаецца з мноства аднародных прадметаў, размешчаных блізка адзін каля аднаго.
Г. бярэзнік.
Густое жыта.
Буракі растуць густа (прысл.).
2. Не вадкі, з аслабленай цякучасцю, насычаны.
Густая смятана.
3. Шчыльны, малапранікальны для зроку, святла.
Г. туман.
Густыя воблакі.
4. Пра голас: паўнагучны.
Г. бас.
|| наз.густата́, -ы́, ДМ -таце́, ж.ігушчыня́, -і́, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спо́рны, -ая, -ае.
1. Пра дзейнасць, працу: хуткі і паспяховы.
Спорная праца.
2. Пра дождж: які хутка пакрывае або змочвае зямлю.
С. дождж.
3. Які пры малых затратах дае найлепшы вынік; выгадны ў гаспадарчых адносінах.
Спорныя крупы.
Спорная пшаніца.
4. Пра почырк: з вузкімі, дробнымі, блізка размешчанымі літарамі і невялікімі прамежкамі паміж словамі.
|| наз.спо́рнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сусе́д, -а, М -дзе, мн. сусе́дзі, -дзяў і (з ліч. 2, 3, 4) сусе́ды, -даў, м.
Чалавек, які жыве блізка, побач з кім-н. або займае месца, бліжэйшае да каго-н.
С. па пад’ездзе.
С. па купэ.
С. па палаце.
|| ж.сусе́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак.
|| прым.сусе́дскі, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зу́мкаць, ‑ае; незак.
Разм. Утвараць аднастайныя звінючыя гукі (пра насякомых). Недзе блізка зумкаюць пчолы.С. Александровіч.// Хуткім налётам, рухам утвараць падобны гук. Зумкаюць кулі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падвалі́цца, ‑валюся, ‑валішся, ‑валіцца; зак.
Разм. Сесці, легчы вельмі блізка, шчыльна; падсунуцца. Падваліцца да суседа. □ Да .. [Сцяпана] падвалілася і смяртэльна торгалася нечая гарачая спіна.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прараката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.
1. Утварыць кароткі рокат, заракатаць. Блізка праракатаў аўтамат. Кулі ўпіліся ў яліну, пасыпалася кара.Ставер.
2. Ракатаць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Блі́зкі. Рус.бли́зкий, укр.бли́зьки́й, польск.bliski, чэш.blízký, ст.-слав.близъкъ, балг.бли́зък, серб.-харв.бли̏зак і г. д. Праслав.blizъkъ ’тс’. Слав. аснова bliz‑ лічыцца роднаснай лат.blaîzît ’давіць, сціскаць, жаць’, лац.flīgere ’біць’ і г. д. Як семантычныя паралелі параўн. грэч.ἄγχι ’блізка’ (ἄγχω ’завязваю’), франц.près, італ.presso ’блізка, ля’ (лац.pressus сціснуты’). Бернекер, 61; Слаўскі, 1, 34; Праабражэнскі, 1, 29–30; Фасмер, 1, 174. Неверагодна Махэк₂, 57 (да грэч.πλησίος, πλᾱτίος ’блізкі’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
це́снапрысл
1. eng, éinge¦engt, gedrängt;
2. (блізка) eng, intím, ínnig;
2.у значвыкбезас:
тут це́сна hier ist es eng
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
я́хкаць, ‑ае; незак.
Брахаць у час пагоні за зайцам (пра сабаку). Яхкаюць злыя сабакі, Енчаць, абнюхаўшы след.Хведаровіч.Такса яхкала недзе зусім блізка.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́сьдзека, восьдзечка ’вось тут, блізка’ (Шат.). З вось + дзе + ка, дзе ‑ка — вядомая пры ўтварэнні прыслоўяў часціца; ‑ч‑ перад ‑ка надае прыслоўю ласкальны характар (Карскі 2-3, 68 і наст.).