тэлеметры́я

(ад тэле- + -метрыя)

сукупнасць тэхнічных сродкаў і метадаў вымярэння на адлегласці фізічных велічынь, якія характарызуюць стан падкантрольных аб’ектаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэзактыва́цыя

(фр. désactivation, ад dés- = ад, раз + activation = актывацыя)

выдаленне радыеактыўных рэчываў з аб’ектаў знешняга асяроддзя (глебы, вады, збудаванняў, адзення, прадуктаў і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

радыёлака́тар

(англ. radiolocator, ад лац. radio = выпраменьванне + locare = змяшчаць)

устройства для выяўлення і вызначэння месцазнаходжання аб’ектаў у прасторы па адбітых ад іх радыёхвалях.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

тарыфіка́цыя

(фр. tarification, ад tarif < ар. ta’rif = вызначэнне)

вызначэнне тарыфу на аснове якой-н. класіфікацыі аб’ектаў абкладання або аплаты (напр. т. заработнай платы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

дыза́йнер

(англ. designer)

мастак-канструктар, спецыяліст па мастацкім праектаванні эстэтычнага выгляду прамысловых вырабаў, афармленні інтэр’ераў прамысловых аб’ектаў, грамадскіх будынкаў, жылля.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

«БЕЛДЗІПРАБУ́Д»,

Праектна-канструктарскі ін-т «Белдзіпрабуд». Засн. ў 1987 у Мінску на базе філіяла Ін-та «Пермпрампраект», з 1995 — недзяржаўная ўстанова. Мае філіялы ў абл. цэнтрах Беларусі. Асн. кірункі дзейнасці: праектаванне аб’ектаў прамысл. і жыллёва-грамадзянскага прызначэння.

т. 3, с. 75

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БІЯСТА́НЦЫЯ,

навукова-доследная і пед. ўстанова для вывучэння і эксперым. даследавання біял. аб’ектаў у прыродных умовах, а таксама для правядзення практычных заняткаў студэнтаў. Адрозніваюць біястанцыі па месцазнаходжанні і асаблівасцях флоры і фауны: высакагорныя, лясныя, марскія, азёрныя і інш.

Даследаванні на біястанцыях накіраваны на вывучэнне змянення біял. аб’ектаў і біяцэнозаў пад уздзеяннем гасп. дзейнасці чалавека з мэтай распрацоўкі захадаў па рацыянальным іх выкарыстанні. На Беларусі ў 1946 засн. Нарачанская біястанцыя Белдзяржуніверсітэта, якая адыгрывае значную ролю ў станаўленні і развіцці гідрабіялогіі: вядуцца работы па вывучэнні працэсаў біял. самаачышчэння, эўтрафіравання вадаёмаў і трансфармацыі рэчываў і энергіі ў водных экасістэмах.

А.П.Астапеня.

т. 3, с. 177

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гірадэ́мпфер

(ад гіра- + дэмпфер)

гіраскапічны прыбор для змяншэння вуглавых адхіленняў аптычнай восі кіназдымальнага апарата пры здымках з рухомых аб’ектаў (аўтамашыны, катэра).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

картаме́трыя

(ад карта + -метрыя)

раздзел картаграфіі, які вывучае спосабы вымярэння на картах розных геаграфічных аб’ектаў для вызначэння іх плошчы, даўжыні, аб’ёму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мікратапані́міка

(ад мікра + тапаніміка)

раздзел тапанімікі, які вывучае назвы дробных геаграфічных аб’ектаў (мікратапонімы), іх значэнне, паходжанне і пашырэнне на пэўнай тэрыторыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)