не́ба, ‑а; мн. нябёсы, нябёс і нябёсаў; н.
1. Атмасфера, якая відна з зямлі — прастора ў форме купала, скляпення. Туман растаў, угары завіднелася шэрае, з сінімі прагалінамі, неба. Мележ. Нягорача свеціць сонца і далёка відаць спакойная сінь далёкіх нябёс. Скрыган. // толькі адз. Сусветная прастора, якая акружае зямлю. Карта горкага неба.
2. Па рэлігійных уяўленнях — месца, прастора, дзе знаходзяцца бог, анёлы, святыя і пад. // Боскія, вышэйшыя сілы. Хай бараніць цябе неба! Маўр.
•••
Аж небу горача (стане, будзе і пад.) гл. горача.
Вісець паміж небам і зямлёй гл. вісець.
Зоркі з неба хапаць гл. хапаць.
Капціць неба гл. капціць.
Манна з неба не сыплецца гл. манна.
Быць на сёмым (дзевятым) небе гл. быць.
Неба з аўчынку здалося — пра стан вельмі вялікага страху.
Пад адкрытым небам — не ў памяшканні, на вольным паветры.
Папасці (трапіць) пальцам у неба гл. папасці.
Узнесці (усхваліць) да неба гл. узнесці.
Як гром з яснага неба гл. гром.
Як з неба зваліўся гл. зваліцца 1.
Як неба ад зямлі — вельмі моцна, рэзка (адрознівацца і пад.).
Як неба і зямля — нічога падобнага, поўная процілегласць.