хоць, злучн. і часціца.
1. злучн. уступальны. Падпарадкоўвае даданыя ўступальныя сказы, выступаючы ў значэнні «нягледзячы на тое, што». Скуратовіч дачытаў ліст да канца, хоць слухала ўжо толькі палавіна тых людзей, што стаялі тут спачатку. Чорны. Хоць лютуе люта люты — Неба ясніцца вакол. Янішчыц. / Пры наяўнасці супраціўных злучнікаў «а», «але», «ды», «аднак», «затое», «усё ж», «тым не менш (меней)» у галоўным сказе. Хоць быў ужо канец красавіка, а нешта вясна марудзіла. Кавалёў. Хоць войт і меў прыяцеляў у асобах Бруя і Біркі і начальніцкае падтрыманне з боку пана Крулеўскага, тым не меней ён часамі адчуваў сваю адзіноту і адарванасць ад грамады. Колас. // Далучае ўступальныя звароты. [Уладзік] зняў з ног добрыя яшчэ, хоць з латкамі на насках, боты і на вачах у мамы і Волькі паадбіваў матыкай абцасы, падэшвы і шпурнуў іх пад мяжу. Пальчэўскі. // Ужываецца ў простых сказах з аднароднымі членамі перад словам або групай слоў з уступальным значэннем. Конік яго [Янкаў] хоць і невялікі, але рухавы і на яду непераборлівы. Крапіва. Хоць рэдка, ды метка. Прыказка.
2. злучн. уступальны (звычайна ў спалучэнні з заг. ладам або інф.). Ужываецца ў пачатку даданых сказаў, у якіх выказваецца дапушчэнне, вызначаецца крайняя мяжа, ступень праяўлення чаго‑н., магчымасць якога‑н. выніку. Усім такіх высокіх заробкаў не дадуць, хоць са скуры вылазь. Мыслівец. Каля аднапавярховага каменнага будынка ямской станцыі стаяла запыленая — хоць ты пальцам на ёй пішы — паштовая карэта, і людзі стаялі на прыступках, а фурман з паштальёнам прывязвалі ўжо вяроўкамі.. сакваяжы. Караткевіч. [Скуратовіч:] — Бацька.. [пастушка] рад — хоць крыху малы зарабіць. Чорны. // Далучае самастойныя сказы пры ўступальным супастаўленні. [Пятро:] — Мяне паклалі ў вялікім светлым пакоі. Хоць гэта спачатку так здалося, пасля зямлянкі. Шамякін.
3. злучн. уступальны. Ужываецца пры супастаўленні сказаў або членаў сказа з узаемным выключэннем. Хоць з ім, хоць без яго. Хоць так, хоць гэтак — ім усё роўна.
4. злучн. супраціўны. Указвае на абмежаванасць таго, аб чым гаворыцца; па свайму значэнню набліжаецца да злучнікаў «аднак», «але», «між тым». Ведае, хоць не прызнаецца. ▪ — У Чаромушкі, — сказаў Андрэй шафёру. — Хоць не, спачатку паедзем на Беларускі вакзал. Васілёнак.
5. часціца ўзмацняльна-вылучальная. Ужываецца ў значэнні: самае меншае, ва ўсякім выпадку. Я хачу хоць прыблізна знайсці тую мясціну і стараюся ва ўяўленні аднавіць вуліцу. Скрыган.
6. часціца ўзмацняльна-абмежавальная (звычайна ў спалучэнні з часціцай «бы»). Ужываецца ў значэнні: нічога больш, акрамя гэтага, усяго толькі. Хоць бы глянуць адзін момант На яго [сына], здаецца! Горка беднай, цяжка матцы, Сэрца яе рвецца. Колас. Хоць бы ветрык дыхнуў, а то наўкола, як у гаршку, горача і ціха. Гроднеў.
7. часціца ўзмацняльная. Ужываецца ў значэнні: нават, няхай нават. А разведчыкі ўсё пыталіся [у Сцяпана]: «Ну, калі ты прыдзеш са сваім войскам? Многія ўжо гатовы хоць зараз ісці на паноў...» Пестрак. [Стары:] — Я дажыву сваё і там, хоць у чужых людзей. Кулакоўскі.
8. часціца вылучальная. Ужываецца ў значэнні: напрыклад. — А як жа цябе хоць зваць? — пытаецца Янка. Якімовіч.
9. часціца ўзмацняльная (у спалучэнні з неазначальнымі займ. і прысл.). Ужываецца ў азначальным значэнні: любы, усякі, у любое месца, у любы час. Я цябе хоць дзе знайду.
•••
Мокры, хоць выкруці гл. мокры.
Хоць адбаўляй гл. адбаўляць.
Хоць бы і так гл. так.
Хоць бы (сабе) — тое, што і хоць (у 8 знач.). [Вера:] Ідзіце лепш пачытайце, што тут пра вас пішуць. Ды вось, хоць бы гэты абзац прачытайце. Крапіва. [Антось:] — Возьмем хоць сабе і майго [сына] — зусім ад рук адбіўся. Машара.
Хоць бы што гл. што 1.
Хоць вады напіся гл. напіцца.
Хоць ваўкоў ганяй гл. ганяць.
(Цёмна) хоць вока выкалі гл. выкапаць.
Хоць воўк траву еш гл. воўк.
Хоць воўкам вый (завый) гл. выць.
Хоць гаць гаці каго-чаго гл. гаціць.
Хоць гвалт (каравул) крычы гл. крычаць.
Хоць граблямі (лапатай) заграбай гл. заграбаць.
Хоць забі гл. забіць.
Хоць заваліся гл. заваліцца.
Хоць закачайся гл. закачацца 2.
Хоць заліся гл. заліцца 1.
Хоць залюбуйся гл. залюбавацца.
Хоць зарэж(це) гл. зарэзаць.
Хоць з ветрам пусці гл. пусціць.
Хоць іголкі збірай гл. збіраць.
Хоць касой касі гл. касіць 1.
Хоць кол на галаве чашы гл. часаць 2.
Хоць кроў з носа гл. кроў.
Хоць круць-верць, хоць верць-круць гл. круць-верць.
Хоць куды гл. куды.
Хоць мак сёй гл. сеяць.
Хоць памры гл. памерці.
Хоць пуп развяжа гл. развязаць.
Хоць разарвіся гл. разарвецца.
Хоць расперажыся гл. расперазацца.
Хоць рукамі бяры гл. браць.
Хоць рэпу сёй гл. сеяць.
Хоць тапор вешай гл. вешаць.
Хоць (ты) вушы затыкай гл. затыкаць 1.
Хоць (ты) да раны (у вуха) кладзі гл. класці.
Хоць (ты) кінь гл. кінуць.
Хоць (ты) махалам махай гл. махаць.
Хоць (ты) нос затыкай гл. затыкаць 1.
Хоць (ты) у вочы плюнь гл. плюнуць.
Хоць у вір галавою гл. вір.
Хоць у дамавіну (труну) кладзі гл. класці.
Хоць у жмуркі гуляй гл. гуляць.
Хоць у лоб страляй гл. страляць.
Хоць у пятлю лезь гл. лезці.
Хоць шаром пакаці гл. пакаціць.